Δευτέρα 28 Φεβρουαρίου 2011

Όταν ο Θεός «πονά» και «κλαίει»


Ο Θεός αποτελεί πάντοτε το επίκεντρο του ενδιαφέροντος όλων των ανθρώπων. Όμως, υπάρχει, δυστυχώς, μεγάλη άγνοια γύρω από το πρόσωπο του Θεού. Οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί, βέβαια, δεν προβληματίζονται για την ύπαρξη του Θεού. Δεν ψάχνουν να Τον βρουν. Τον πιστεύουν. Τον προσεγγίζουν. Επικοινωνούν μαζί Του. Αγνοούν, όμως, την ασύλληπτη αγάπη Του για τον άνθρωπο. Ο Θεός αγαπά ακόμη και όσους Τον αρνούνται και Τον εγκαταλείπουν. Δεν αρνείται να ευλογεί ακόμη και αυτούς που Τον πολεμούν. Το κάνει για να γνωρίσουν την αγάπη και την καλοσύνη Του και να θελήσουν να γίνουν κι αυτοί σαν τον Θεό, άνθρωποι της αγάπης.

Ο Θεός είναι αγάπη. Όντως αγάπη. Και πρέπει να πιστεύεις κι εσύ [...] ότι μέσα σ' αυτόν τον άπειρο ωκεανό της αγάπης Του, έχεις κι εσύ μια θέση. Μην έχεις την άποψη ότι ο Θεός είναι αντίπαλός σου και εχθρός σου. Ότι δεν κάνει τίποτε άλλο ο Θεός, παρά να περιμένει με το πρώτο παράπτωμά μας, να εξακοντίσει τους κεραυνούς της οργής Του. Ο Θεός δεν είναι χωροφύλακας. Ο Θεός τρέχει πίσω από τον άνθρωπο, όχι για να τον συλλάβει, για να τον τιμωρήσει, αλλά για να του πει ότι τον αγαπά. Ο Θεός είναι αγάπη. Δεν τιμωρεί, αλλά σώζει. Πόσο έχει παρεξηγηθεί ο Κύριός μας από τους ανθρώπους! Πόσο κακό έχει κάνει σε πολλούς η άγνοια και η λανθασμένη ερμηνεία του Ευαγγελίου Του! Πόσοι μένουν μακριά από τον Σωτήρα Χριστό, τον Θεό! «Ένας λόγος, για τον οποίο πρέπει να ικετεύουμε τον Θεό, να παρατείνει την ιστορία είναι για να δοθεί δυνατότητα στους ανθρώπους να γνωρίσουν σωστά τον Θεό και την άπειρη αγάπη Του. Ο άνθρωπος θα παύσει να εχθρεύεται τον Θεό και να Τον πολεμά, όταν νιώσει ότι ο Θεός είναι ένα φιλικό Πρόσωπο, που τον αγαπά και θέλει να σχετισθεί μαζί του, με μια σχέση αιώνιας αγάπης

Ο Θεός είναι πατέρας. «Πάτερ ημών...» Πατέρα μας, μας Τον αποκάλυψε ο Χριστός, ο Σωτήρ ημών. Και τι άλλο σημαίνει πατέρας, παρά αγάπη;

Η καρδιά του Θεού κτυπά συνεχώς για τον άνθρωπο, «υπέρ ου Χριστός απέθανε» (Ρωμ. ιδ' 15). «Τόση είναι η αγάπη του Θεού, ώστε "μετανοεί", όταν ο άνθρωπος μετανοεί. Ο Θεός "πονά", όταν ο άνθρωπος πονά. Ο Θεός "κλαίει", όταν ο άνθρωπος κλαίει, ο Θεός της πίστεώς μας είναι "Πατέρας", ο Θεός είναι ευσπλαγχνικός και "οικτίρμων". Ο Θεός μας είναι νους αγάπης.» (Επισκ. Ευθ. Στυλιανού, Η Αγάπη, σ. 67)

Ο Θεός της πίστεώς μας είναι ο Τριαδικός Θεός: «Πατήρ, Υιός και Άγιον Πνεύμα», που είναι η ΑΓΑΠΗ. «Ἐν τούτῳ ἐφανερώθη ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ ἐν ἡμῖν, ὅτι τὸν υἱὸν αὐτοῦ τὸν μονογενῆ ἀπέσταλκεν ὁ Θεὸς εἰς τὸν κόσμον, ἵνα ζήσωμεν δι' αὐτοῦ (Α' Ιω. δ' 9)

Ο Υιός του Θεού για σένα, αγαπητέ μου, έγινε άνθρωπος, για σένα υπέφερε, για σένα σταυρώθηκε, για σένα αναστήθηκε, για τη δική σου σωτηρία. Για να σε διδάξει, πώς θεάρεστα να ζεις.

«Ο Θεός», λέει ο Μέγας Βασίλειος, «δεν θέλει τον θάνατο του αμαρτωλού, αλλά την επιστροφή του και τη σωτηρία του. Ούτε χαίρεται, όταν χάνονται οι άνθρωποι από τις αμαρτίες τους, αλλά θέλει όλοι να σωθούν και να γνωρίσουν την αλήθεια και την αγάπη Του (Α' Ευχή εις την Ακολουθίαν της Θείας Μεταλήψεως)


πρωτοπρεσβ. Νικόλαος Παναγή (2011), Ο Θεός Αγάπη εστίν
εκδ. «Ορθόδοξος Ζωή», Λευκωσία, σ. 5-7

Κυριακή 27 Φεβρουαρίου 2011

Να βλέπεις τους άλλους ως αγίους!


Πολλοί πλησίαζαν τον Γέροντα για να λύσουν τις πνευματικές απορίες τους. Ιδιαίτερα οι μοναχοί έθεταν το θέμα των σχέσεών τους με τον Γέροντα και τους παράδελφούς τους.

Στην σημερινή εποχή πλήθυνε το δικαίωμα και ο αυταρχισμός. Η νέα γενιά ζει μέσα σε ένα κοσμικό περιβάλλον, που συνεχώς εξαπλώνεται και που διέκοψε την επαφή και συνύπαρξη με την παλαιά γενεά. Αυτό στην καλογερική ζωή προκαλεί διακοπή και ασυμφωνία.

Οι παλαιότεροι Γέροντες, που είναι οι φορείς της παραδόσεως, φαίνονται σήμερα στους νέους που προσέρχονται στον μοναχισμό λίγο παράξενοι. Όσοι από τους νέους έχουν καταρτισθεί με την μελέτη των Πατερικών κειμένων δεν δυσκολεύονται, γιατί αντελήφθησαν το θέμα της πίστεως και της υπακοής στον Γέροντα. Στους περισσότερους όμως γεννιούνται διλήμματα και προβάλουν το «γιατί;». Αφού ο Γέροντας δεν έχει δίκαιο, γιατί επιμένει; Ή αφού δεν γνωρίζει καλά, γιατί θέλει να τον υπακούομε;

Σε αυτό το φαύλο κύκλο του ορθολογισμού στεκόταν, ο μακάριος, ως πραγματικός φάρος διακρίσεως. Όποιος πρόβαλλε ερωτήσεις και λάθη ή ελαττώματα ή και παραλείψεις του Γέροντος του απαντούσε στερεότυπα:

«Παιδί μου, ο καρπός της ησυχίας που επιδιώκεις είναι να επιδιώκεις να βλέπεις τους άλλους ως αγίους, ως αγγέλους. Όταν βλέπεις στους άλλους ελαττώματα και ιδίως στον Γέροντά σου, να ξέρεις ότι έπεσε η πνευματική σου ζωή, υποβιβάστηκε, και χρειάζεται πολλή μετάνοια και αυτομεμψία. Όταν βλέπω και κρίνω μέσα μου τους αδελφούς μου, να ξέρω ότι δεν πάω καλά. Πρέπει να πιστέψω καλά μέσα μου, ότι ο κάθε αδελφός είναι καλός και άγιος και μόνο εγώ είμαι ο πιο αχρείος. Σε κάθε παρεξήγηση να βάζω εγώ μετάνοια, είτε φταίω είτε όχι, για να είμαι πάντα ειρηνικός με τους άλλους και να είναι μαζί μου η Χάρις του Θεού. Ποτέ να μην κοινωνήσω τα θεία Μυστήρια αν έχω πικράνει κάποιον αδελφό και δεν έχω συνδιαλλαγεί μαζί του


Πηγή: Γέροντος Ιωσήφ Βατοπαιδινού, Ο χαρισματούχος υποτακτικός Γέροντας Εφραίμ ο Κατουνακιώτης, εκδ. Ι.Μ. Βατοπαιδίου
Αποδελτίωση: Θησαυρός γνώσεων και ευσέβειας (26/2/2011)

Πέμπτη 24 Φεβρουαρίου 2011

Οπότε η γιαγιά είναι ευτυχισμένη!

Επιλέξαμε τη φωτογραφία του θανόντος γέροντα Ιωσήφ Βατοπαιδινού 
γι' αυτό το άρθρο περί θανάτου, 
γιατί το γαλήνιο πρόσωπο και το χαμόγελό του ξεπερνά 
κάθε έννοια φόβου και φρικαλεότητας!

Ο τρόπος αντιμετώπισης του δικού μας θανάτου διαφοροποιείται στον καθένα μας ανάλογα με την ηλικία και τις περιστάσεις. Σκεφτείτε τα παιδιά που ακούν τη λέξη «θάνατος» και είτε έχουν μία ασαφή ιδέα γι' αυτόν, είτε ίσως έχουν χάσει έναν ή και τους δύο γονείς τους, και πενθούν μέσα στην μοναξιά: η απώλεια είναι που χαρακτηρίζει την αντίληψη τους για το θάνατο, όχι ο ίδιος ο θάνατος. 

Τα περισσότερα παιδιά -τα περισσότερα αγόρια σίγουρα- έχουν παίξει, σε κάποιες φάσεις της ζωής τους, παιχνίδια πολέμου: «Σε πυροβόλησα. Είσαι πεθαμένος. Πέσε κάτω.» Και το παιδί ξαπλώνει κάτω κι εκείνη τη στιγμή γνωρίζει συναισθηματικά, αλλά μέσα στην ασφάλεια του παιχνιδιού, ότι είναι νεκρό, πράγμα που σημαίνει πως δεν έχει δικαίωμα να παίξει, να τρέξει ή να κινηθεί. Πρέπει να μείνει ξαπλωμένο μ' ένα συγκεκριμένο τρόπο. Η ζωή συνεχίζεται τριγύρω του, αλλά εκείνο δεν αποτελεί πια μέρος της, μέχρι τη στιγμή που αυτό του φαίνεται πια πολύ, και πετάγεται πάνω λέγοντας: «Βαρέθηκα να είμαι πεθαμένος. Σειρά σου τώρα».

Αυτή είναι πολύ σημαντική εμπειρία, διότι το παιδί μέσα απ' αυτή ανακαλύπτει ότι μπορεί να είναι ξένο προς τη ζωή κι ωστόσο, όλο αυτό είναι ένα παιχνίδι και διαθέτει την ασφάλεια που τα παιχνίδια διαθέτουν. Μπορεί να τελειώσει ανά πάσα ώρα και στιγμή με αμοιβαία συμφωνία, αλλά το παιδί όλο και κάτι θα έχει διδαχθεί.

Θυμάμαι πριν πολλά χρόνια, ένα υπερβολικά ευαίσθητο παιδί σε κάποια από τις κατασκηνώσεις μας, το οποίο βίωνε το παιχνίδι αυτό με τέτοια ένταση που δεν το άντεχε. Έτσι έπαιξα ένα ολόκληρο παιχνίδι μαζί του, ώστε μέσα από το κρυφτό και το κυνηγητό του πολεμικού παιχνιδιού, να μπορέσει να εισέλθει μέσα σ' αυτή την εμπειρία. Γι' αυτόν, δεν ήταν παιχνίδι· ήταν πολύ αληθινό. 

Η εισαγωγή ενός παιδιού στο ζήτημα του θανάτου μπορεί να γίνει με τρόπο τερατώδη και να το οδηγήσει στη νοσηρότητα, ή αντιθέτως μπορεί να γίνει με τρόπο σωστό και υγιή. Το παράδειγμα που ακολουθεί είναι αληθινό, όχι φανταστικό. Μία ηλικιωμένη κυρία, πολυαγαπημένη γιαγιά, πέθανε μετά από μακροχρόνια και οδυνηρή ασθένεια. Με κάλεσαν να έρθω στο σπίτι και όταν κατέφθασα, διαπίστωσα πως τα παιδιά είχαν απομακρυνθεί. 

Οι γονείς μου εξήγησαν: «Δεν θα μπορούσαμε να επιτρέψουμε στα παιδιά να μείνουν σ' ένα σπίτι όπου υπάρχει νεκρός». «Γιατί όχι;» τους ρώτησα. «Διότι γνωρίζουν τι σημαίνει θάνατος», αποκρίθηκαν. «Και τι σημαίνει θάνατος;», ξαναρώτησα. «Είδαν στον κήπο τις προάλλες ένα κουνέλι κομματιασμένο από τις γάτες· επομένως γνωρίζουν τι είναι ο θάνατος». Αντείπα λοιπόν πως αν αυτή ήταν η εικόνα του θανάτου που είχαν τα παιδιά, τότε ήταν καταδικασμένα για πάντα να κατακλύζονται από μία αίσθηση τρόμου, κάθε φορά που θα ακούν την λέξη «θάνατος», κάθε φορά που θα παρακολουθούν ένα μνημόσυνο, κάθε φορά που θα βλέπουν ένα φέρετρο - ανείπωτος τρόμος κρυμμένος σ' ένα ξύλινο κουτί.

Μετά από μακρά συζήτηση, κατά την οποία οι γονείς μου είπαν πως τα παιδιά θα ήταν καταδικασμένα σε νευρική καταρράκωση αν τους επιτρεπόταν να δουν την γιαγιά τους, και πως η πνευματική τους κατάσταση θα ήταν δική μου ευθύνη, έφερα τα παιδιά πίσω. Η πρώτη τους ερώτηση ήταν: «Τι συνέβη, πραγματικά, στη γιαγιά;» Tους απάντησα το εξής: «Θυμάστε που η γιαγιά σας, επανειλημμένα στο παρελθόν, είχε πει πως λαχταράει να ξανασμίξει με τον άντρα της στην Βασιλεία του Θεού, όπου εκείνος είχε ήδη πάει; Αυτό της συνέβη τώρα». «Οπότε είναι ευτυχισμένη;», με ξαναρώτησε το ένα απ' τα παιδιά. «Ναι», αποκρίθηκα. 

Στη συνέχεια, πήγαμε στο δωμάτιο όπου κείτονταν η γιαγιά. Η γαλήνη εκεί ήταν υπέροχη. Η ηλικιωμένη γυναίκα, που το πρόσωπο της ήταν ρημαγμένο από τα τελευταία χρόνια της οδύνης, κείτονταν απόλυτα γαλήνια και ήρεμη. Ένα απ' τα παιδιά είπε: «Ώστε αυτός είναι ο θάνατος». Και το άλλο είπε: «Τι όμορφα!» Αυτές είναι δύο όψεις της ίδιας εμπειρίας. Θα επιτρέψουμε στα παιδιά να δουν το θάνατο μέσα από την εικόνα του κατακρεουργημένου στον κήπο από τις γάτες μικρού κουνελιού, ή θα τους αφήσουμε να δουν τη γαλήνη και την ομορφιά του θανάτου;

Στην Ορθόδοξη Εκκλησία, φέρνουμε τον πεθαμένο στο ναό όσο γρηγορότερα μπορούμε. Προσευχόμαστε υπό την παρουσία ενός ξεσκέπαστου φερέτρου. Ενήλικες και παιδιά το πλησιάζουν. Ο θάνατος δεν είναι κάτι που πρέπει να αποκρυφτεί· είναι κάτι απλό, είναι μέρος της ζωής. Και τα παιδιά μπορούν να δουν το πρόσωπο του συχωρεμένου και την ειρήνη που το έχει επισκιάσει. 

Ασπαζόμαστε τη σορό. Δεν πρέπει να ξεχνάμε, σ' αυτό το σημείο, να προειδοποιούμε τα παιδιά πως όταν θα ασπαστούν το μέτωπο του συχωρεμένου ανθρώπου -το μέτωπο που ήταν πάντοτε ζεστό- αυτό θα είναι τώρα κρύο. «Αυτό είναι το σημάδι του θανάτου», μπορούμε να τους πούμε. Η ζωή συνεπάγεται θερμότητα. Ο θάνατος είναι ψυχρός. Κι έτσι, το παιδί δεν τρομοκρατείται γιατί έχει εμπειρία θερμών και ψυχρών πραγμάτων, και καθετί απ' αυτά έχει τη δική του φύση, το δικό του νόημα.

Αυτές οι πρώτες εντυπώσεις, καθορίζουν τον τρόπο που αντιμετωπίζουμε αργότερα το θάνατο.


Μητροπολίτης Σουρόζ Anthony Bloom
Πηγή: O Θάνατος ως κέρδος, εκδόσεις «Εν πλω», 2006

Τρίτη 22 Φεβρουαρίου 2011

Αν ξέραμε τι θα πει αγάπη...



Μήνες σκέφτομαι αυτά τα λόγια, μα δεν τολμούσα. Γιατί είναι δύσκολο να μιλήσουμε για κάτι που δεν ξέρουμε. Είναι δύσκολο να μιλήσουμε για την αγάπη ενόσω παλεύουμε να μάθουμε τι στην πράξη σημαίνει. Είναι τόσο δύσκολο να μιλήσουμε για την αγάπη χωρίς να έχουμε λειώσει θυσιαζόμενοι από αυτήν...

Δύσκολο, γιατί αν είχαμε μέσα μας αγάπη δεν θα ακούγονταν μακρινά και ξένα τα λόγια του Κυρίου μας: «Αγαπᾶτε ἀλλήλους καθὼς ἠγάπησα ὑμᾶς.»( Κατά Ιωάννην ιε’ 12) Θ’ αντιλαμβανόμασταν καλύτερα το μέγεθος της Αγάπης Του, πως από τα δυσθεώρητα ύψη εκούσια επέλεξε και έγινε άνθρωπος, δέχτηκε να διωχθεί και να ατιμωθεί, φόρεσε χλευαστική χλαμύδα και ακάνθινο στέφανο. Ραπίστηκε, σταυρώθηκε, απέθανε. Έγινε θυσία στον σταυρό για να μας σώσει.

Αν είχαμε μέσα μας αληθινή αγάπη θα κάναμε πόνο δικό μας τον πόνο του άλλου. Θα ενδιαφερόμασταν να βρούμε τρόπους να τον απαλύνουμε, έστω κι αν δεν είχε τίποτε να μας αντιπροσφέρει. Θα ξέραμε, μάλιστα, πως δεν αρκεί ν’ αγαπάμε μόνο όσους μας αγαπούν. Θα κοινωνούσε η καρδιά μας το ξεχύλισμα της Δικής Του αγάπης όταν προσευχόταν στον σταυρό του μαρτυρίου για τους διώκτες Του: «Πάτερ, ἄφες αὐτοῖς· οὐ γὰρ οἴδασι τί ποιοῦσι!» (Λουκ. κγ’ 34) Θα αγαπούσαμε ακόμη κι όταν δεν ξέραμε ούτ’ εμείς γιατί τα ποιούσι. Με συγκλονισμό και δάκρυα θα φλεγόταν η καρδιά μας προσευχόμενη: «Κύριε, ἐλέησον τοὺς μισοῦντας ἡμᾶς», τους μισούντας Κύριε, ναι όσους μας μισούν, αυτοί περισσότερο σ' έχουν ανάγκη!

Αν μπορούσαμε να αγαπήσουμε αληθινά θα μπορούσαμε να τσαλακώσουμε την εικόνα μας, θα ταπεινωνόμασταν παραδεχόμενοι την αδυναμία μας, θα ανοιγόμασταν μ' αγάπη στον δίπλα ξεφλουδίζοντας το αδιάπεραστο κέλυφος του εγωισμού μας.

Αν αγαπούσαμε πραγματικά θα προτιμούσαμε να σιωπήσουμε, παρά να καταλαλήσουμε το σφάλμα του συνανθρώπου μας. Θα σβήναμε την οργή μας μέσα μας και δεν θα επιτρέπαμε λόγο κατακρίσεως να εκφέρει το στόμα μας.

Αν μπορούσαμε, έστω ακροθιγώς, ν’ αγγίξουμε την Αγάπη, θ’ αδιαφορούσαμε για το μίσος των ανθρώπων. Δεν θα ζητούσαμε –ναι από εγωισμό! – να είμαστε σ’ όλους αγαπητοί και αρεστοί. Θα γνωρίζαμε ν’ αγαπάμε τους εχθρούς μας, ακόμη κι όταν με λύσσα κι αδίκως μας πολεμούν, θα βρίσκαμε πάντα τη δύναμη να παραγράψουμε τα σφάλματά τους και να τους συγ-χωρήσουμε στην καρδιά μας. Θα κατανοούσαμε καλύτερα την ανθρώπινη αδυναμία και θα ήμασταν πιο δεχτικοί με τους ανθρώπους, θα τηρούσαμε την αποστολική σωτήρια εντολή «ἀνεχόμενοι ἀλλήλων ἐν ἀγάπῃ» (Εφ. δ’ 2).

Θα μετρούσαμε τα σκαλοπάτια που απέχουμε απ’ τον Ουρανό και δεν θα ασχολούμασταν με την κατάσταση των άλλων. Θα γνωρίζαμε καλύτερα πως ο πιο ύπουλος εχθρός της ψυχής είναι ο εγωισμός που κρύβεται πίσω από τ’ αγαθά μας έργα και θα παρακαλούσαμε τον Κύριο να μας τυφλώνει να μην τα βλέπουμε.

Δυστυχώς, εμείς οι «χριστιανοί» με τη λειψή καρδιά κλείνουμε τα μάτια και τ’ αφτιά μας στο θαύμα της Αγάπης Του. Πιστεύουμε πως δεν μας αφορούν όλ’ αυτά, πως δεν έχουν να κάνουν άμεσα με τη ζωή μας ή τα θεωρούμε «συντηρητικές» νοοτροπίες στερούμενες «οράματος» «προόδου». Φοβόμαστε, ακόμη, μήπως και μας κάνει «ευάλωτους» η Αγάπη κι έτσι σφαλίζουμε την καρδιά μας να μη «μαλακώσει» επικίνδυνα. Θέτουμε περιορισμούς στην προσφερόμενη αγάπη. Λέμε «έως εδώ!» και χαράζουμε τα όρια. Ύστερα αναζητούμε την ευτυχία σε λανθασμένα μονοπάτια ματώνοντας τα πόδια μας στ’ αγκάθια της αμαρτίας.

Όμως, εκεί στο περιθώριο της ζωής μας, ο Κύριος στέκει και καρτερικά προσμένει σαν σπαχνικός πατέρας. Μας χαρίζει χιλιάδες ευκαιρίες για αλλαγή, καθημερινά, κάθε στιγμή. Είναι έτοιμος να μας δει να πέφτουμε και να ξανασηκωνόμαστε αμέτρητες φορές και να μας συγχωρήσει ξανά και ξανά και ξανά, έως το τέρμα της ζωή μας... Δεν βιάζεται, ούτε μας εκβιάζει, «αργά βαδίζει». Ξέρει να περιμένει μέχρι τη στιγμή που ελεύθερα θα «έλθουμε εις εαυτόν» και συντετριμμένοι θα τον αναζητήσουμε λέγοντας: «ἥμαρτον εἰς τὸν οὐρανὸν καὶ ἐνώπιόν σου. Οὐκέτι εἰμὶ ἄξιος κληθῆναι υἱός σου!» Περιμένει καρτερικά μέχρι τη στιγμή που ελεύθερα, ατόφυια και χωρίς ανταλλάγματα θα Τον ποθήσουμε. Είναι τόση η Αγάπη Του που μπορεί να συγχωρήσει τα πάντα. Δεν κλείνει την πόρτα σε κανέναν, δεν αρνείται την Αγάπη Του ούτε στον πιο αμαρτωλό!

Πολύ παραστατικά μιλά ο Άγιος Σιλουανός:
«Ο Κύριος αγαπά πολύ τον αμαρτωλό που μετανοεί και τον σφίγγει με αγάπη στην αγκαλιά Του: “Πού ήσουν, παιδί μου; Σε περιμένω από καιρό.” Ο Κύριος καλεί όλους κοντά Του με τον ευαγγελικό λόγο και η φωνή Του ακούγεται σε όλη την οικουμένη: “Δεῦτε πρός με πάντες οἱ κοπιῶντες καὶ πεφορτισμένοι, κἀγὼ ἀναπαύσω ὑμᾶς.” Ελάτε να πιείτε το ζωντανό νερό. Ελάτε να δείτε ότι σας αγαπώ και δεν υποφέρω να χαθεί ούτε ένα από τα πρόβατά μου. Και για το ένα ακόμη ο Ποιμένας παίρνει τα όρη να το βρει.»

Αν είχαμε μέσα μας αληθινή αγάπη, τουλάχιστον θα ταπεινωνόμαστε από απέραντη ευγνωμοσύνη και θα μονολογούσαμε όπως τον Άγιο Σιλουανό: «Τι να σου ανταποδώσω, Κύριε, ή ποιον αίνο να Σου προσφέρω;» Θα αναγνωρίζαμε τη φτώχεια της ζωής μας, των λόγων μας, αυτών εδώ που μ' αναξιότητα εκφέρουμε, των έργων μας που μ' εγωισμό πράττουμε.

Αν γνωρίζαμε απόλυτα τι θα πει πραγματική αγάπη θα τη ζούσαμε όπως την περιέγραψε ο θείος Παύλος στην προς Κορινθίους Α’ επιστολή του:
«Ἡ ἀγάπη μακροθυμεῖ, χρηστεύεται, ἡ ἀγάπη οὐ ζηλοῖ, ἡ ἀγάπη οὐ περπερεύεται, οὐ φυσιοῦται, οὐκ ἀσχημονεῖ, οὐ ζητεῖ τὰ ἑαυτῆς, οὐ παροξύνεται, οὐ λογίζεται τὸ κακόν, οὐ χαίρει ἐπὶ τῇ ἀδικίᾳ, συγχαίρει δὲ τῇ ἀληθείᾳ· πάντα στέγει, πάντα πιστεύει, πάντα ἐλπίζει, πάντα ὑπομένει. Ἡ ἀγάπη οὐδέποτε ἐκπίπτει.»

Αν ξέραμε να αγαπάμε αληθινά, θα λειώναμε θυσιαζόμενοι. Αν ξέραμε, δεν θα συννέφιαζε η ψυχή μας. Δεν θα αγχωνόμασταν, ούτε θα μας έπνιγαν τα προβλήματα και οι έγνοιες του κόσμου τούτου. Δεν θα φοβόμασταν τίποτα που δεν μπορεί να βλάψει την ψυχή μας. Θα συνεχίζαμε με θέρμη να προσευχόμαστε υπό οιεσδήποτε συνθήκες. Θα ζητούσαμε με πλήρη παράδοση κι εμπιστοσύνη να γίνει «το θέλημά Του», σίγουροι πως αυτό δεν μπορεί παρά να είναι το καλύτερο για μας. Αν αγαπούσαμε δεν θα απελπιζόμασταν ποτέ. Γιατί η Αγάπη πάντα ελπίζει!

Υ/Γ. Σ' ευχαριστώ Κύριε για όλα, για όσα δύσκολα και γκρίζα μ' αγάπη επέτρεψες και για όσα ωραία μ' αγάπη απλόχερα ξαφνικά μ' αξίωσες. Σ' αγαπώ, Κύριε, μα μάθε με να σ' Αγαπήσω!

Δευτέρα 21 Φεβρουαρίου 2011

Οικουμενική Ορθοδοξία!



Κοινή Πίστη - Κοινό Ποτήριο
Ίδια Χαρά - Διαφορετική Έκφραση!

Δείτε το βιντεάκι για να καταλάβετε τι συμβαίνει στο εσωτερικό του Ιερού Ναού των Αγίων Βασιλείου και Δημητρίου στη Ζαμβία όταν κοινωνούν οι Ορθόδοξοι ιθαγενείς. Ζουν τον Χριστό με τον τρόπο τους σε όλο το είναι τους!!!


Κυριακή 20 Φεβρουαρίου 2011

Κόλαση είναι το μαρτύριο του να μην αγαπάς


Ο Θεός ως πατέρας όλων των ανθρώπων δέχεται κάθε αμαρτωλό πίσω στην αγκαλιά Του. Δεν υπάρχει ανθρώπινη αμαρτία που ο Θεός να μην τη συγχωρεί όταν ο άνθρωπος το θελήσει και το ζητήσει. Για την Εκκλησία μεγαλύτερη αμαρτία είναι η απελπισία, η αντίληψη ότι ο άνθρωπος μπορεί να κάνει κάτι που ο Θεός δεν μπορεί να συγχωρήσει. Όμοια με τον Θεό, που ποτέ δεν παύει να αγαπά και να συγχωρεί τον αμαρτωλό, πρέπει και οι άνθρωποι να συμπεριφέρονται με ανάλογο τρόπο.

Η ανταπόκριση ή όχι του ανθρώπου στην αγάπη του Θεού δημιουργεί την κόλαση ή τον παράδεισο. Κόλαση είναι η ανικανότητά μου να αγαπήσω τον συνάνθρωπο, η αδυναμία μου να τον θεωρήσω ως αδελφό και φίλο. Η αυτοκαταδίκη μου στην απομόνωση και τον ατομικισμό εισάγει την εμπειρία της κόλασης. Ο Θεός δεν είναι τιμωρός. Τιμωρός γίνεται ο εγωκεντρισμός μου, που μου στερεί την αίσθηση της οικειότητας με τον Θεό και τον συνάνθρωπο. Μήπως ο πατέρας δεν κάλεσε και τον μεγάλο γιο για να εισέλθει στη γιορτή και να ευφρανθεί; Ο ίδιος ο μεγαλύτερος γιος δεν ήθελε και γι' αυτό προγεύεται το μαρτύριο της κόλασης: να μην μπορεί να συμμετάσχει στη χαρά, να ζει στον τόπο της αγάπης και να αρνείται να αγαπήσει. Κόλαση είναι ο αυτοακρωτηριασμός των υπαρκτικών μου δυνατοτήτων. Ενώ είμαι δημιουργημένος για να αγαπώ και να αγαπιέμαι, αρνιέμαι την αγάπη ως γνώμονα ζωής και έτσι η ζωή μου ολόκληρη μετατρέπεται σε βάσανο και ταλαιπωρία. Όπως αριστοτεχνικά το συνόψισε ο Θεόδωρος Ντοστογιέφσκι στο αριτούργημά του «Αδελφοί Καραμάζοφ», «κόλαση είναι το μαρτύριο του να μην αγαπάς». Την κόλαση αυτή γεύεται καθημερινά ο έγκλειστος στη φιλαυτία πεπτωκώς άνθρωπος. Εθελούσια αποκομμένος από κάθε βαθύ υπαρξιακό δεσμό, βιώνει συνεχώς τη μοναξιά, την αποξένωση, την ανωνυμία. Κόλαση είναι η ελεύθερη εκλογή του ανθρώπου να απομακρύνεται από τον Θεό, την πηγή και το πλήρωμα της αγάπης. Αντίθετα, παράδεισος είναι η ανταπόκριση στην αγάπη του Θεού, η εμπειρία της ένωσης μαζί Του. Τελικά, παράδεισος και κόλαση είναι η στάση μας απέναντι στην αγάπη. Η αποδοχή της είναι παράδεισος και ζωή. Η άρνησή της είναι κόλαση και θάνατος. Η εκλογή επαφίεται στον άνθρωπο.


Σταύρος Σ. Φωτίου (2002), Ορθόδοξα μηνύματα: Ερμηνεία ευαγγελικών περικοπών, εκδ. Εργαστηρίου Χριστιανικής Αγωγής, Λάρνακα, σ. 108-109

Σάββατο 19 Φεβρουαρίου 2011

Σταύρωσα τη σάρκα μου πραγματικά;


Αν όμως διώξουμε τον εαυτό μας από μέσα μας, ποιον θα συναντήσουμε τότε; ρωτάει ο επίσκοπος Θεοφάνης. Και δίνει αμέσως την απάντηση: Τότε θα συναντήσουμε τον Θεό και τον πλησίον μας. Αυτό σημαίνει πως όλες οι φροντίδες και το ενδιαφέρον μας, όλη η αγάπη που αφαιρούμε από τον εαυτό μας μεταφέρεται κατά φυσική αναγκαιότητα και χωρίς καλά καλά να το καταλάβουμε στον Θεό και στον συνάνθρωπό μας. [...]

Η πολυπραγμοσύνη είναι κατά κανόνα ένα δηλητήριο. Κοίταξε τον εαυτό σου. Εξέτασέ τον με επιμέλεια. Θα δεις τότε πως πολλές πράξεις σου που φαίνονται ότι γίνονται με διάθεση αφοσίωσης και προσφοράς, γίνονται στην πραγματικότητα για να κλείσουν το στόμα της συνείδησης. Κι αυτό δεν σημαίνει τίποτε άλλο παρά την ακατανίκητη συνήθειά σου να ικανοποιείς τον εαυτό σου και να «αρέσκεις εαυτώ» (Ρωμ. ιε' 1).

Γνώριζέ το καλά. Ο Θεός της αγάπης και της ειρήνης και της θυσίας, δεν μένει ευχαρίστως εκεί όπου υπάρχει βιασύνη, ούτε εκεί που υπάρχει σπουδή να κάνει κανείς το θέλημά του, έστω και αν αυτό εμφανίζεται με οποιοδήποτε πρόσχημα.

Υπάρχει ένα μέσο για να δοκιμάσεις τη γνησιότητα της διάθεσής σου. Αν χάνεις τη γαλήνη σου· αν θεωρείς, ότι ο εαυτός σου υποβιβάζεται· αν εύκολα ερεθίζεσαι, όταν για κάποιο λόγο θα χρειαστεί να μην εκτελείς μια καλή πράξη που σχεδίαζες, τότε να είσαι βέβαιος πως η πηγή της πράξης αυτής είναι θολή.

Ίσως ρωτήσεις· γιατί; Αυτοί που έχουν πείρα της πνευματικής ζωής απαντούν: Τα εξωτερικά εμπόδια και οι αναποδιές ορθώνονται μόνον εναντίον εκείνου που δεν έχει παραδώσει τη θέλησή του στον Θεό. Και αυτό είναι και για τον ίδιο τον Θεό ένα - δεν το πιστεύεις! - εμπόδιο να ενεργήσεις ό,τι καλό με τα δικά του χέρια. Μια καλή πράξη, καθαρή από κάθε εγωιστικό στοιχείο, δεν είναι δική μου, αλλά του Θεού. Εναντίον όμως του Θεού κανένα εμπόδιο δεν μπορεί να ορθωθεί - εκτός φυσικά του εγωισμού μου. [...] Για κάποιον [...] που βρήκε «την στενήν οδόν την απάγουσαν εις την ζωήν», δηλαδή τον Θεό, υπάρχει μόνο ένα δυνατό εμπόδιο. Αυτό που σημειώσαμε λίγο πιο πάνω: η αμαρτωλή του θέληση. Αν θέλει ο άνθρωπος του Θεού να κάνει κάτι, αλλά δεν του επιτρέπεται η εκτέλεσή του, μένει ειρηνικός. Πώς θα ήταν δυνατό να ερεθιστεί; Δεν κάνει κανένα σχέδιο χωρίς να το εμπιστεύεται στον Θεό (Ιακ. δ' 13-16).

Είναι κι αυτό ένα μυστικό που είχαν οι άγιοι του Θεού.

Μην ξεγελιέσαι λοιπόν. Ένας χριστιανός «ὀφείλει καθὼς Ἐκεῖνος (ο Χριστός) περιεπάτησε καὶ αὐτὸς οὕτω περιπατεῖν» (Α' Ιω. β' 6). Εκείνος δεν επιζήτησε να κάνει το δικό του θέλημα (Ιω. ε' 20) αλλά γεννήθηκε στο άχυρο, νήστεψε σαράντα μερόνυχτα, ξαγρυπνούσε ολόκληρες νύχτες στην προσευχή, θεράπευσε αρρώστους, έδιωχνε πονηρά πνεύματα, δεν είχε «πού την κεφαλήν κλίνη» για να ξεκουραστεί λιγάκι και τελικά χλευάστηκε, μαστιγώθηκε, σταυρώθηκε.

Σκέψου πόσο μακριά είσαι από όλα αυτά. Ξαναρώτησε τον εαυτό σου. Ξενύχτησα έστω και μια νύχτα πάνω στην προσευχή; Νήστεψα και ένα μονάχα μερόνυχτο; Έδιωξα έστω και ένα πονηρό πνεύμα; Αντίκρυσα αντιξοότητες, δοκίμασα εμπαιγμούς, έχω χτυπηθεί όπως ο Χριστός; «Εσταύρωσα την σάρκα» μου πραγματικά; (Γαλ. ε' 24) Επιζητώ να μην κάνω το θέλημά μου; Διατήρησέ τα όλα αυτά τα ερωτήματα ζωντανά στη μνήμη σου.

Όποιος πραγματικά απαρνιέται τον εαυτό του δεν ρωτάει: Είμαι ευτυχισμένος; Ή, θα ικανοποιηθώ και θα ευχαριστηθώ εγώ; Όλες αυτές οι ερωτήσεις δεν έχουν θέση για σένα, αν πραγματικά απαρνιέσαι τον εαυτό σου. Γιατί με την αυταπάρνηση απέβαλες και την επιθυμία σου για οποιασδήποτε μορφής εξωτερική ευτυχία. Και αυτή ακριβώς η επιμονή σου για προσωπική και εγωιστική ευτυχία είναι η βαθύτερη αιτία της ανησυχίας και του εσωτερικού σου διχασμού. Απαρνήσου την και καταπολέμησέ την. Τότε θα σου δοθούν και τα υπόλοιπα χωρίς κόπο και δυσκολία.

Τίτο Κολλιάντερ, Ο δρόμος των ασκητών, εκδ. «Ακρίτας», σ. 47-50.

Παρασκευή 18 Φεβρουαρίου 2011

Δεν υπάρχεις Θεέ!


Τι αξία έχει, αδελφοί μου, εάν μιλώ αιώνια για τον Θεό και ο Θεός αιώνια σιωπά; Μπορώ άραγε να υπερασπιστώ το δίκαιο του Θεού, εάν ο Θεός δεν το θέσει υπό την προστασία Του; Μπορώ να αποδείξω τον Θεό στους άθεους, εάν ο Θεός κρύβεται; Μπορώ ν’ αγαπώ τα παιδιά Του, εάν Αυτός είναι αδιάφορος απέναντι στα παθήματά τους;

Όχι. Τίποτα από όλα αυτά δεν μπορώ. Οι λέξεις μου δεν έχουν φτερά για να μπορούν να υψώσουν στον Θεό όλους τους πεσμένους και ξεπεσμένους από τον Θεό, ούτε έχουν φωτιά για να ζεστάνουν τις παγωμένες καρδιές των παιδιών έναντι του Πατέρα τους. Οι λέξεις μου δεν είναι τίποτα αν δεν είναι απήχηση και επανάληψη αυτού που ο Θεός με τη δική Του δυνατή γλώσσα λέει. Τι είναι ο ψίθυρος στα βότσαλα της ακτής μπροστά στο φοβερό βουητό του ωκεανού; Έτσι είναι και οι λέξεις μου απέναντι στους λόγους του Θεού. Πώς μπορεί να ακούσει κάποιος τον ψίθυρο στα βότσαλα, τα σκεπασμένα από τον αφρό του μανιώδους στοιχείου, όταν είναι κουφός μπροστά στο βουητό του ωκεανού; Πώς θα δει τον Θεό στα λόγια μου εκείνος που δεν μπορεί να τον δει στη φύση και στη ζωή; Πώς οι αδύναμες ανθρώπινες λέξεις μπορούν να πείσουν εκείνον που ούτε οι κεραυνοί δεν είναι σε θέση να πείσουν; Πώς θα ζεσταθεί με μια σπίθα εκείνος που άφησε τη φωτιά πίσω του;

Δεν σιωπά ο Θεός, αδελφοί μου, αλλά μιλά δυνατότερα από όλες τις θύελλες και τους κεραυνούς. Δεν εγκαταλείπει ο Θεός τον δίκαιο, αλλά τον παρακολουθεί στα παθήματά του και απαλά τον οδηγεί στον θρόνο. Δεν εξαρτάται ο Θεός από οποιουδήποτε την καλή θέληση, αλλά πράττει τα πάντα εξαρτώμενα από τη δίκη του καλή θέληση. Θα ήταν κακόμοιρος ο Θεός, εάν εξαρτιόταν από τις δικανικές υπερασπίσεις ενός θνητού ανθρώπου.

Δεν βγαίνω μπροστά σας για να τον προστατεύσω, αφού ο ίδιος ζητώ την προστασία Του μέρα και νύχτα. Δεν βγαίνω εγώ, ο πτωχός, να ζητήσω από εσάς, τους πτωχούς, ενίσχυση του Θεού και των θείων πραγμάτων.
Όχι, αλλά αντίθετα, βγαίνω με την πρόταση, με το αίτημα, -κυρίως με το αίτημα- να ζητήσουμε την ενίσχυση του εαυτού μας και των πραγμάτων μας από τον Θεό, και μόνον από τον Θεό. Δεν έχει να κάνει με χάρη προς τον Θεό, αλλά με χάρη προς τον εαυτό μας. Επαναλαμβάνω: όχι για χάρη του Θεού, αλλά για χάρη του εαυτού μας. Γιατί ο Θεός θα παραμείνει το ίδιο Μέγας, είτε τον μεγαλύνουμε είτε τον υποτιμούμε. Ο Θεός θα λάμπει, όσο σκοτάδι και αν ρίξουμε στο όνομα Του. Ο Θεός θα υπάρχει, ακόμα κι αν όλη γη από τα χείλη όλων των ηφαιστείων ούρλιαζε: «Δεν υπάρχεις Θεέ»! Ο Θεός θα υπάρχει, φωτεινός και μεγάλος όπως και σήμερα, και τότε που οι ακτίνες του ήλιου μάταια θα αναζητούν ένα ανθρώπινο πλάσμα στη γη, και αντί ζωντανών θα ζεσταίνουν μόνον τους τάφους των νεκρών.

Ω Θεέ, αιώνιε λαμπερέ και αιώνια μεγάλε, να είσαι η ενίσχυσή μας όπως είσαι τόσων ήλιων στο διάστημα! Και οι ήλιοι θα έσβηναν, εάν απέστρεφες το βλέμμα Σου, και θα μεταμορφώνονταν την ίδια στιγμή σε βρεγμένες σκοτεινές εστίες – πώς εμείς να λάμπουμε χωρίς εσένα;

Πώς θα μπορέσουμε, αδελφοί μου, να αγαπήσουμε τους εχθρούς μας χωρίς την ενίσχυση του Θεού; Ιδού, δεν κάναμε καν το πρώτο βήμα προς αυτή την κατεύθυνση. Δεν μάθαμε ακόμα να αγαπάμε ούτε καν τους φίλους μας. Ακόμα χειρότερα: δεν μάθαμε ακόμα να αγαπάμε τους εαυτούς μας. Πώς θα αγαπήσουμε τους εχθρούς μας; Οι λόγοι του Χριστού περί αγάπης για τους εχθρούς μας, περιφέρονται ακόμα στον κόσμο από στόμα σε στόμα, αλλά ακόμα δεν καταφέρνουν να βρουν τον δρόμο από το στόμα στην καρδιά.

Δεν αγαπάμε τους εχθρούς μας. Άραγε δεν είναι οφθαλμοφανές χωρίς αποδείξεις; Αγαπάμε μόνον εκείνους που μας αγαπούν και δανείζουμε μόνον σ’ εκείνους που μπορούν να μας τα επιστρέψουν, και κάνουμε καλό μόνο σε εκείνους που μπορούν διπλά να μας ξεχρεώσουν. Αγαπάμε τον εαυτό μας και τους φίλους μας. Αγαπάμε τους κοντινούς μας, τους πιο κοντινούς μας, με την κυριολεκτική σημασία. Οι απόμακροι μας βρίσκονται μακριά από την αγάπη μας. Η καρδιά μας προσκολλάται σε εκείνο που προσκολλώνται και τα μάτια μας. Τα μάτια μας είναι ο οδηγός και της καρδιάς μας.

Σκεπτόμαστε: ας αγαπάμε τον εαυτό μας και τους φίλους μας. Και σ’ αυτό εξαπατώμαστε, αφού τον εγωισμό τον αποκαλούμε αγάπη απέναντι στους φίλους μας. Στην πραγματικότητα δεν αγαπάμε ούτε τον εαυτό μας ούτε τους φίλους μας και κατά τον ίδιο τρόπο ούτε τους εχθρούς μας. Γιατί ε αυτό που εμείς ονομάζουμε αγάπη δεν υπάρχουν τα πιο καλά στοιχεία της. Και τα πιο καλά στοιχεία της αγάπης είναι: η επίγνωση, ο σεβασμός και η θυσία. Η αγάπη έναντι του εαυτού μας δεν διαθέτει ούτε την επίγνωση ούτε τον σεβασμό ούτε τη θυσία. Η αγάπη μας έναντι των φίλων μας επίσης δεν διαθέτει τίποτε από τα τρία. Η αγάπη μας αποτελείται μόνον από τα κατώτερα μας στοιχεία. Η αγάπη μας έναντι του εαυτού μας και των κοντινών μας δεν είναι τίποτε άλλο από δυναμωμένη και σαθρή ταυτόχρονα ενστικτώδης αγάπη, ζωώδης αγάπη. Και εκείνο που κάνει την ανθρώπινη αγάπη των ήμερων και των άγριων ζώων είναι η επίγνωση, ο σεβασμός και η θυσία. […]

Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς, Αργά Βαδίζει ο Χριστός, εκδ. Εν πλω, σ. 73-78

Τρίτη 15 Φεβρουαρίου 2011

Τα αναγκαία για τον εσωτερικό αγώνα


Αυτός που αναλαμβάνει τον εσωτερικό αγώνα έχει ανάγκη κάθε στιγμή από τέσσερα πράγματα: ταπείνωση, επαγρύπνηση, διάθεση αντιστάσεως και προσευχή. Και με τη βοήθεια του Θεού μπορούμε να συλλάβουμε «τους μαύρους αιθίοπες» των κακών σκέψεων στη θύρα της ψυχής μας και να τους σταυρώσουμε «εδαφίζοντες αυτούς ως νήπια επί την πέτραν» (Ψαλμ. ρλστ' 9).

Η ταπείνωση είναι απαραίτητη προϋπόθεση γιατί ο υπερήφανος άνθρωπος αποκλείεται μια για πάντα. Η επαγρύπνηση είναι αναγκαία για να αναγνωρίζουμε τους εχθρούς και να απελευθερώνουμε την καρδιά από τα πάθη. Η διάθεση αντιστάσεως πρέπει να προβάλλει την ίδια ακριβώς στιγμή που ο εχθρός αναγνωρίστηκε και αρχίζει την επίθεσή του. Αλλά, ας το ξέρουμε αυτό, «χωρὶς ἐμοῦ οὐ δύνασθε ποιεῖν οὐδέν» (Ιω. ιε' 5). Γι' αυτό και η προσευχή είναι η βάση στην οποία θεμελιώνεται όλος ο πνευματικός μας αγώνας.

Ένα μικρό παράδειγμα θα μπορούσε να σου χρησιμεύσει σαν οδηγός.

Με την επαγρύπνησή σου ανακαλύπτεις έναν εχθρό που πλησιάζει τη θύρα της καρδιάς σου, π.χ. τον πειρασμό να κατακρίνεις ένα συνάνθρωπό σου. Αμέσως ξυπνάει η διάθεση αντιστάσεως και αποκλείεις την είσοδο του πειρασμού. Όμως, ύστερα από λίγο κινδυνεύεις να πέσεις σε μια άλλη ενέδρα που έχει τη μορφή μιας αυτοϊκανοποίησης. Πρόσεξε, λες μέσα σου, πόσο είμαι προσεκτικός! Η νίκη που είχες πραγματοποιήσει έγινε με τον τρόπο αυτόν μια μυστική πτώση. Σου έλειπε η ταπεινοφροσύνη.

Αν όμως αναθέσεις τον πνευματικό σου αγώνα στον Κύριο και αποδώσεις σ' Αυτόν τη νίκη, δεν θα κινδυνεύσεις να πέσεις στην αυτοϊκανοποίηση και μπορείς να σταθείς ελεύθερος. Θα διαπιστώσεις μάλιστα πολύ γρήγορα πως δεν υπάρχει κανένα όπλο τόσο ισχυρό, όσο το όνομα του Κυρίου. [...]

Δεν χρειάζεται να αντιμετωπίσεις τον εχθρό σου κατ' ευθείαν. Ούτε χρειάζεται να φιλονικήσεις μαζί του, γιατί δεν έχεις τη δύναμη να του αντισταθείς κατά μέτωπο. Με την πείρα που έχει αποκτήσει εδώ και χιλιάδες χρόνια, είναι τόσο πονηρός, ώστε μπορεί να σε κάνει ανίκανο για αντίσταση. Όχι! Μην το κάνεις αυτό. Αντίθετα στάσου στη μέση της καρδιάς σου και ρίξε σταθερά τα βλέμματά σου ψηλά στον ουρανό. Έτσι θα προφυλαχτείς συγχρόνως από όλες τις πλευρές. Ο ίδιος ο Κύριος στέλνει τους αγγέλους του να αγρυπνούν επάνω σου και να σε φυλάγουν και από τα δεξιά και από τα αριστερά και από πίσω και από παντού.

[...] Όταν βρεθείς σε κατάσταση πειρασμού, μην τον θεωρήσεις σαν αντικείμενο έρευνας και μελέτης, ούτε να αρχίσεις να υπολογίζεις τα υπέρ και τα κατά που θα μπορούσε να έχει για την πνευματική σου ζωή, η υποχώρηση σ' αυτόν. [...] Αντίθετα, στρέψε το βλέμμα χωρίς την παραμικρή καθυστέρηση προς τον Κύριο και πες «Κύριε, ἱλάσθητί μοι τῶ ἀμαρτωλῷ». Όσο πιο γρήγορα απομακρύνεις τη σκέψη σου από τον πειρασμό, τόσο πιο γρήγορα έρχεται η βοήθεια.

Να μην είσαι ποτέ σου βέβαιος για τον εαυτό σου. Μην παίρνεις ποτέ αποφάσεις και μη λες: τώρα έχω πια απαλλαγεί από αυτά. Μην εμπιστεύεσαι στις δικές σου δυνάμεις και στην ιδέα, ότι μπορείς να αντισταθείς μόνος σου στον πειρασμό, όποιος και να 'ναι, μικρός ή μεγάλος. Σκέψου το αντίθετο: είναι απόλυτα βέβαιο πως πέφτω αμέσως μόλις με προσβάλει ο πειρασμός. Η αυτοπεποίθηση είναι επικίνδυνος σύντροφος. Όσο πιο μικρή σημασία δίνεις στις δικές σου δυνάμεις, τόσο πιο ασφαλισμένος είσαι. Όσο πιο αδύνατο νιώθεις τον εαυτό σου, τόσο πιο εύκολα θα νικάς τον πονηρό. [...]

Όποιος δεν εμπιστεύεται στον εαυτό του, αναρωτιέται με ευγνωμοσύνη και έκπληξη πώς δεν έπεσε βαθύτερα. Ευλογεί τον Θεό γιατί τον βοήθησε έγκαιρα, γιατί θα είχε πέσει ακόμη πιο χαμηλά. Σηκώνεται επάνω χωρίς να χάσει στιγμή και αρχίζει να προσεύχεται με ένα θερμότατο «Εὐλογητὸς εἶ, Κύριε»!

Ένα παραχαϊδεμένο παιδί, όταν πέσει, μένει πεσμένο και θρηνολογεί. Αναζητάει συμπάθεια και χάδια, για να παρηγορηθεί. Μην κάνεις το ίδιο, έστω κι αν πονάς πολύ. Σήκω αμέσως και συνέχισε τον αγώνα. Όποιος αγωνίζεται, είναι φυσικό να πληγωθεί. Μόνο οι άγγελοι δεν πέφτουν. Συγχρόνως όμως παρακάλεσε τον Κύριο να σε συγχωρέσει και προσπάθησε να είσαι προσεκτικότερος.

Μην ακολουθείς το παράδειγμα του Αδάμ, που έριχνε το βάρος της ενοχής στην Εύα. Μη δικαιολογείς τον εαυτό σου θεωρώντας ένοχη τη γυναίκα, το διάβολο ή οποιαδήποτε άλλη εξωτερική περίσταση. Η αιτία για την πτώση σου βρίσκεται μέσα σου. Τη στιγμή που εξαιτίας σου απομακρύνεται ο Κύριος της καρδιάς σου, επιτρέπεις στους κλέφτες και τους ληστές να μπουν μέσα της και να προκαλέσουν φοβερές καταστροφές. Παρακάλεσε τον Θεό να μην ξαναγίνει αυτό από τώρα και στο εξής.

Τι κάνετε εδώ στο μοναστήρι; ρώτησαν κάποτε ένα μοναχό. Και αυτός αποκρίθηκε: πέφτουμε και σηκωνόμαστε, και πάλι πέφτουμε και πάλι σηκωνόμαστε και ξαναπέφτουμε και ξανασηκωνόμαστε. Γιατί δεν περνούν πολλά λεπτά της ζωής σου χωρίς να πέσεις τουλάχιστον μια φορά. Παρακάλεσε λοιπόν τον Κύριο να δείξει το έλεος και την ευσπαχνία Του σε όλους μας. Ζήτησε συγχώρηση και χάρη, όπως ζητάει ένας θανατοποινίτης, και να έχεις πάντα υπ' όψη σου πως «χάριτί ἐσμὲν σεσῳσμένοι» (Εφεσ. β' 5). Δεν μπορείς να 'χεις καμιά απαίτηση για απελευθέρωση και χάρη. Σκέψου πως μοιάζεις μ' ένα σκλάβο δραπέτη που είναι πεσμένος μπροστά στον αφέντη του και ζητάει το έλεός του. Τέτοια πρέπει να 'ναι η προσευχή σου, αν θέλεις να ακολουθήσεις τον άγιο Ισαάκ τον Σύρο και να ξεφορτώσεις την καρδιά σου από το βάρος της αμαρτίας, για να βρεις έτσι τη σκάλα που θα σε βοηθήσει να ανεβείς ψηλά.

Τίτο Κολλιάντερ, Ο δρόμος των ασκητών, εκδ. «Ακρίτας», σ. 77-78, 81-83.

Κυριακή 13 Φεβρουαρίου 2011

Άγιος Βαλεντίνος: Τιμή μάρτυρος - Μίμηση μάρτυρος!


Τα αρχαία μαρτυρολόγια της Εκκλησίας της Ρώμης σημειώνουν τη 14η Φεβρουαρίου ως ημέρα μνήμης του «μάρτυρος Βαλεντίνου, πρεσβυτέρου Ρώμης» (Valentinus = σθεναρός στα λατινικά). Δυστυχώς τα ιστορικά στοιχεία που έχουμε για τον άγιο είναι ελλιπή.

Το μαρτύριο του αγίου στη Ρώμη

Ο άγιος Βαλεντίνος έζησε στη Ρώμη τον 3ο αιώνα και ήταν ιερέας ο οποίος βοηθούσε τους μάρτυρες κατά τη διάρκεια των διωγμών από τον αυτοκράτορα Κλαύδιο Β’ το Γότθο. Η μεγάλη αρετή και η κατηχητική δράση του αγίου είχαν γίνει γνωστές· έτσι συνελήφθηκε και παρουσιάστηκε ενώπιον του αυτοκρατορικού δικαστηρίου… «Γιατί, Βαλεντίνε, θέλεις να είσαι ο φίλος των εχθρών μας και απορρίπτεις τη φιλία μας;» ρώτησε ο αυτοκράτορας, τότε ο άγιος απάντησε, «Άρχοντα μου, αν ήξερες το δώρο του Θεού, θα ήσουν ευτυχής και μαζί σου η αυτοκρατορία σου, θα απορρίπτατε τη λατρεία των ειδώλων και θα λατρεύατε τον αληθινό Θεό και τον Υιό του Ιησού Χριστό».

Ένας από τους παρόντες δικαστές διέκοψε τον άγιο ρωτώντας τον τι πιστεύει για τον Δία και τον Ερμή, τότε ο άγιος Βαλεντίνος θαρραλέα απάντησε «Είναι άθλιοι, και πέρασαν τη ζωή τους μέσα στη διαφθορά και το έγκλημα!» Ο δικαστής, εξαγριωμένος, φώναξε, «βλασφήμησε ενάντια στους Θεούς και ενάντια στην αυτοκρατορία!» Ο αυτοκράτορας εν τούτοις συνέχισε τις ερωτήσεις του με περιέργεια, ικανοποιημένος μιας και βρήκε την ευκαιρία να μάθει ποια ήταν επιτέλους η πίστη των Χριστιανών. Ο Βαλεντίνος βρήκε λοιπόν το θάρρος να τον προτρέψει να μετανοήσει για το αίμα των Χριστιανών που είχε χύσει. «Πίστεψε στον Ιησού Χριστό, βαφτίσου και θα σωθείς, και ήδη από αυτή τη στιγμή θα διασφαλίσεις τη δόξα της αυτοκρατορίας σου και το θρίαμβο των όπλων σου.» Ο Κλαύδιος άρχισε να πείθεται, και να λέει σε εκείνους που ήταν παρόντες: «ακούστε τι όμορφη διδασκαλία που μας κηρύττει αυτός ο άνθρωπος». Αλλά ο έπαρχος της Ρώμης, δυσαρεστημένος, άρχισε να φωνάζει «Δείτε πώς αυτός ο Χριστιανός παραπλανεί τον Πρίγκιπά μας».

Τότε ο Κλαύδιος, παρέπεμψε τον άγιο σε άλλο δικαστή. Αυτός ονομάζονταν Αστέριος, είχε ένα μικρό κορίτσι που ήταν τυφλό δύο χρόνια. Ακούγοντας για τον Ιησού Χριστό, πως είναι το Φως του κόσμου, ρώτησε το Βαλεντίνο εάν θα μπορούσε να δώσει εκείνο το φως στο παιδί του. Ο άγιος Βαλεντίνος λοιπόν, έβαλε το χέρι του στα μάτια της και προσευχήθηκε: «Κύριε Ιησού Χριστέ, αληθινό Φως, φώτισε αυτό το τυφλό παιδί» Ω θαύμα μέγα! Το παιδί είδε! Έτσι ο δικαστής με όλη την οικογένειά του ομολόγησε Χριστό. Νήστεψαν για τρεις ημέρες, κατέστρεψαν τα είδωλα που είχαν στο σπίτι τους και τέλος έλαβαν το άγιο βάπτισμα.

Μόλις ο αυτοκράτορας έμαθε για όλα αυτά τα γεγονότα, σκέφτηκε αρχικά να μην τους τιμωρήσει, όμως η σκέψη πως στα μάτια των υπηκόων του θα φανεί αδύναμος τον ανάγκασε να προδώσει το αίσθημα δικαίου που είχε. Έτσι λοιπόν ο άγιος Βαλεντίνος μαζί με άλλους Χριστιανούς αφού πρώτα τους βασάνισαν τους αποκεφάλισαν στις 14 Φεβρουαρίου του έτους 268 (ή 269).

Τα λείψανα του αγίου στην Αθήνα

Μετά το μαρτύριο κάποιοι χριστιανοί περιμάζεψαν το σώμα του αγίου και λίγο από το αίμα του σε κάποιο φιαλίδιο. Το σώμα του Μάρτυρα μεταφέρθηκε και θάφτηκε στις Κατακόμβες της αγίας Πρίσκιλλας, τόπο κατεξοχήν ενταφιασμού των μαρτύρων. Με την πάροδο του χρόνου, κατά κάποιο τρόπο «λησμονήθηκε» δεδομένου ότι σχεδόν καθημερινά ενταφιάζονταν σε αυτές τις κατακόμβες νέοι μάρτυρες για αρκετούς αιώνες. Η ανάμνηση όμως του μαρτυρίου του αγίου Βαλεντίνου παρέμεινε ζωηρή, ιδιαίτερα στην τοπική Εκκλησία της Ρώμης. Επίσημα η μνήμη του αγίου Βαλεντίνου θεσπίστηκε το 496 από τον Πάπα άγιο Γελάσιο.

Έτσι περνούν 15 αιώνες και φθάνουμε στα 1815 οπότε η θεία βούληση έμελλε να «ταράξει» την αιώνια ανάπαυση του αγίου. Τότε τα λείψανα δωρήθηκαν από τον Πάπα σε κάποιον ευγενή Ιταλό ιερέα (κατά την συνήθεια της εποχής). Ύστερα τα λείψανα «χάνονται» πάλι μέχρι το 1907 οπότε τα ξαναβρίσκουμε στη Μυτιλήνη! στο ρωμαιοκαθολικό ναό της Παναγίας. Φαίνεται πως μετά το θάνατο του κληρικού αυτού κάποιος απόγονος του ο οποίος είχε κληρονομήσει τα λείψανα πρέπει να μετανάστευσε στη Μυτιλήνη, στην οποία τότε υπήρχε ακμάζουσα κοινότητα δυτικοευρωπαίων ρωμαιοκαθολικών Χριστιανών. Εκεί λοιπόν παραμένουν μέχρι και το 1990 οπότε και μεταφέρονται στην Αθήνα στο ναό των αγίων Φραγκίσκου και Κλάρας της Ιταλικής παροικίας, όπου και βρίσκονται μέχρι σήμερα.

Άγιος Βαλεντίνος ο Έλληνας

Αρχικά θα πρέπει να πούμε πως επαρκή στοιχεία για την εθνική καταγωγή του αγίου δεν υπάρχουν εκτός κάποιες (αποχρώσες) ενδείξεις πως ο άγιος ήταν ελληνικής καταγωγής. Ενδεικτικά θα αναφέρουμε πως η αρχαιότερη απεικόνιση του αγίου που φέρει την επιγραφή «O ΑΓΙΟC BAΛΕΝΤΙΝΟC» στα ελληνικά, βρίσκεται στην εκκλησία της Παναγίας της Αρχαίας (Santa Maria Antiqua) του 6ου αιώνα η οποία ήταν η ενορία των Ελλήνων της Ρώμης. Στον ναό αυτό τιμούσαν ιδιαίτερα τους Έλληνες αγίους και γενικά τους εξ Ανατολής. Την αγιογράφηση και την ανακαίνιση του ναού είχε παραγγείλει ο Έλληνας Πάπας Ιωάννης ο Ζ’ (705-707) και την τελείωσαν οι διάδοχοί του, μεταξύ των οποίων ο τελευταίος Έλληνας Πάπας Ρώμης Ζαχαρίας (741-752). Ίσως όμως δεν είναι τυχαίο ότι μετά από 17 αιώνες τα λείψανα ήρθαν στην Ελλάδα. Το θέμα όμως εδώ χωρά ακόμη πολύ έρευνα.

Άγιος Βαλεντίνος προστάτης των ερωτευμένων

Εκτός από τα ιστορικά στοιχεία που έχουμε για τον άγιο Βαλεντίνο, η ζωή του συνοδεύεται από διάφορους θρύλους, όπως αυτή που τον θέλει προστάτη των ερωτευμένων…

Ο άγιος που είχε τη φήμη του ειρηνοποιού, κάποια μέρα ενώ καλλιεργούσε στον κήπο του τριαντάφυλλα, άκουσε ένα ζευγάρι να μαλώνει πολύ έντονα. Αυτό συγκλόνισε τον άγιο, ο οποίος αφού έκοψε ένα τριαντάφυλλο, βγήκε στο δρόμο πλησίασε το ζευγάρι και τους παρακάλεσε να τον ακούσουν. Αυτοί έστω και ανόρεκτα υπάκουσαν, ο άγιος αφού τους πρόσφερε το τριαντάφυλλο τους ευλόγησε. Αμέσως η αγάπη επανήλθε ανάμεσα τους, λίγο αργότερα αυτοί επέστρεψαν και ζήτησαν στον άγιο να ευλογήσει το γάμο τους. Άλλη παράδοση αναφέρει πως μια από τις κατηγορίες εναντίον του αγίου ήταν πως είχε απειθαρχήσει στην εντολή του αυτοκράτορα να μην συνάπτουν γάμο άνδρες που δεν είχαν εκπληρώσει τις στρατιωτικές τους υποχρεώσεις, ενώ ο άγιος είχε ευλογήσει το γάμο νεαρών Χριστιανών στρατιωτών με τις αγαπημένες τους.

Περά από όλα αυτά πιθανότατα η επιλογή του ως «αγίου των ερωτευμένων» να σχετίζεται και με την ειδωλολατρική γιορτή των Λουπερκαλίων, γιορτή της γονιμότητας, που εορτάζονταν από τους Ρωμαίους στις 15 Φεβρουαρίου· άλλοι συνδέουν τη γιορτή με την εποχή του ζευγαρώματος των πουλιών κατά την περίοδο αυτή. Σίγουρο πάντως είναι πως ο άγιος δεν έχει καμία σχέση με το εμπόριο (marketing) των λουλουδιών, των δώρων και των κοσμικών κέντρων που ευτελίζουν τον Έρωτα, το μεγάλο αυτό δώρο του Θεού.

Άγιος Βαλεντίνος και Ορθοδοξία

Πολλοί είναι όμως αυτοί που προβάλλουν την ένσταση πως ο άγιος Βαλεντίνος δεν αναφέρεται πουθενά στο εορτολόγιο της Ορθόδοξής Εκκλησίας. Πράγματι στις 14 Φεβρουαρίου στο εορτολόγιο της Εκκλησίας μας αναφέρονται οι όσιοι Αυξέντιος, Μάρωνας και οι νεομάρτυρες Νικόλαος και Δαμιανός. Η εξήγηση είναι απλή: την αρχαία εποχή που συντάσσονταν οι αγιολογικοί κατάλογοι, τα συναξάρια και τα μαρτυρολόγια είχαν καθαρά τοπικό χαρακτήρα και η φήμη ενός αγίου δεν σήμαινε πως εκτεινόταν σε όλη την Εκκλησία. Έτσι υπάρχουν άγιοι που τιμώνταν σε μία περιοχή πολύ ενώ σε άλλη ήταν εντελώς άγνωστοι, π.χ ο άγιος Δημήτριος που είναι πασίγνωστος σε όλη την Ανατολική Εκκλησία, στη Δύση δεν τιμάται καθόλου, είναι σχεδόν άγνωστος, αυτό όμως δε σημαίνει πως δεν είναι άγιος. Άλλο παράδειγμα από τη σύγχρονη Εκκλησία: ο άγιος Χρυσόστομος Σμύρνης (†1922) ενώ στην Ελλάδα είναι γνωστός, στη Ρωσία είναι παντελώς άγνωστος, αυτό δεν σημαίνει βέβαια ότι δεν είναι άγιος.

Ο άγιος Βαλεντίνος είναι άγιος της Μιας, Αγίας, Καθολικής και Αποστολικής Εκκλησίας και δεν τίθεται θέμα επειδή τιμάται στη Δύση σήμερα, το Σχίσμα –η μεγάλη αυτή τραγωδία και μέγα σκάνδαλο της διαίρεσης των Χριστιανών- ήρθε πολύ αργότερα. Όσοι λοιπόν τιμούν τον άγιο Βαλεντίνο έργο θεάρεστο επιτελούν γιατί «Θαυμαστός ὁ Θεός ἐν τοῖς ἁγίοις αὐτοῦ… καί ὁ Θεός ἡμῶν ἐν ἁγίοις ἐπαναπαύεται».

Τιμή μάρτυρος - Μίμησις μάρτυρος

Τιμούμε τους αγίους μας και τον άγιο Βαλεντίνο όταν μιμούμαστε το θάρρος τους να διακηρύττουν την πίστη τους στο Σωτήρα Χριστό ακόμη και με κόστος την ίδια τους τη ζωή. Τους τιμούμε όταν τους επικαλούμαστε να πρεσβεύσουν στον Θεό να μας ελεήσει και να συγχωρέσει τις πολλές μας αμαρτίες. Τους τιμούμε όταν μας είναι υποδείγματα κατά Χριστόν ζωής. Δεν τιμούμε τους αγίους όταν εξαντλούμε την «τιμή» τους σε κοσμικές διασκεδάσεις και γλέντια στην καλύτερη περίπτωση… Τιμή μάρτυρος – Μίμησις μάρτυρος!

Πηγές:
1. Εγκυκλοπαίδεια New Advent
2. Patron Saints Index
3. Oxford Dictionary of Saints
4. Ελληνισμός & Ορθοδοξία, Εκδόσεις «PSL Λιβάνη»
5. Ο άγιος Βαλεντίνος της Αθήνας, Εκδόσεις «Καλός Τύπος»


Πηγή: Ιστότοπος Ι.Ν. Αγίου Δημητρίου Κερατέας

Σάββατο 12 Φεβρουαρίου 2011

Μια υπόθεση ανάμεσα σε σένα και τον Θεό


Όταν γνωρίζουμε πού γίνεται ο αγώνας που έχουμε αρχίσει, και ποιο σκοπό έχει, τότε καταλαβαίνουμε και γιατί ο αγώνας μας ονομάζεται αόρατος πόλεμος. Όλα διαδραματίζονται στην καρδιά, μέσα στη βαθιά σιωπή που βασιλεύει μέσα μας. Ένα σοβαρό ζήτημα, στο οποίο αποδίνουν μεγάλη βαρύτητα οι άγιοι πατέρες, είναι τούτο: Κράτα κλειστά τα χείλη σου για ό,τι αφορά τα μυστικά σου βάθη. Αν κανείς ανοίξει τις δικλείδες, φεύγει η θερμότητα που κρύβεται μέσα στον λέβητα θερμάνσεως. Κανείς δεν θέλει πια αυτές τις δικλείδες, που δεν κάνουν τη δουλειά τους.

Μη λες τίποτε σε άλλους για τις καινούργιες σου αποφάσεις που αφορούν την εσωτερική σου ζωή. Δεν χρειάζεται να φλυαρείς για την καινούργια ζωή που έχεις αρχίσει και τη βαθιά εμπειρία που πιστεύεις πως αποκτάς. Η πνευματική ζωή είναι μυστική στην ουσία της. Είναι υπόθεση ανάμεσα σε σένα και τον Θεό. Ανάμεσα στους δυο σας μονάχα. Η μοναδική εξαίρεση μπορεί να 'ναι ο πνευματικός σου πατέρας.

Αυτή η σιωπή είναι πολύ αναγκαία και ζωτικής σημασίας για την πνευματική σου πορεία. Γιατί καθένας που μιλάει για την προσωπική του ζωή δίνει τροφή στο ναρκισσισμό και τη φιλαυτία του. Και αυτά πρέπει με κάθε τρόπο να κατανικηθούν! Η σιωπή αντίθετα βοηθάει την αύξηση της εμπιστοσύνης στον Θεό, ο οποίος βλέπει «εν τω κρυπτώ». Μέσα από τη σιωπή ασκείται κανείς στο να συνομιλεί με τον Θεό, που ακούει ό,τι του λέμε χωρίς να χρειάζονται λόγια και λέξεις. Αυτός είναι το στήριγμά σου και σ' αυτόν πρέπει να 'χεις αποθέσει όλη την εμπιστοσύνη σου. Είσαι αγκυροβολημένος στην αιωνιότητα. Και εκεί δεν υπάρχουν κανενός είδους λόγια.

Συνεπώς θα πρέπει να θεωρείς πως καθετί που συναντάς στην πορεία σου, μικρό ή μεγάλο, το στέλνει ο Θεός για να σε βοηθήσει στον αγώνα σου. Μονάχα αυτός γνωρίζει ό,τι σου είναι ωφέλιμο και ό,τι χρειάζεσαι σε κάθε περίσταση: επιτυχίες, αναποδιές, πειρασμούς, πτώσεις. Τίποτε δε συμβαίνει τυχαία και χωρίς να αποτελεί πολύτιμη ευκαιρία να διδαχτείς απ' αυτό. Πρέπει να αποσαφηνίσεις καλά μέσα σου αυτό, γιατί έτσι μεγαλώνει η εμπιστοσύνη σου στον Κύριο που αποφάσισες να ακολουθήσεις.[...] 


Τίτο Κολλιάντερ, Ο δρόμος των ασκητών, εκδ. «Ακρίτας», σ. 31-32

Παρασκευή 11 Φεβρουαρίου 2011

Να ομιλείς μόνο όταν πρόκειται να πεις κάτι ανώτερο της σιωπής!


Σιώπα και ειρήνευε.
Ο πολύλογος, έστω κι αν είναι ρήτορας, πνευματικά δεν ευδοκιμεί. Η αργολογία εκδιώκει από την καρδιά το χαροποιόν πένθος. Να ομιλείς μόνο όταν πρόκειται να πεις κάτι ανώτερο της σιωπής.

Αυτός, που θέλει να μιμηθεί τον πράο και ησύχιο Κύριο, πρέπει να αγαπήσει την ευλογημένη σιωπή. Τότε μόνο θα μπορεί να προφέρει αδιαλείπτως το πανάγιο Του όνομα και να εργάζεται διαρκώς το θέλημα Του "εξ όλης της ψυχής" του και με πόθο άγιο. Για να αποκτήσεις τη σιωπή και την ησυχία στην καρδιά σου, απόφευγε τις περιττές βιοτικές σκέψεις. Έτσι θα σωθείς και θα συγχορεύεις με Αγγέλους. Να γνωρίζεις για ποιο σκοπο σιωπάς. Αν π.χ. με τη γλώσσα σιωπάς και με τον λογισμό σου κατακρίνεις, δεν σε ωφελεί μια τέτοια σιωπή. Ούτε πάλιν ωφελεί να σιωπάς και στην καρδιά σου να βασιλεύει μελαγχολία και απόγνωση.

Ένας Γέροντας, πολύ μεγάλος νηστευτής, είπε: "Εκείνη την ημέρα, που θα παραβιάσω ασκόπως την ευλογημένη σιωπή, δεν μπορώ ούτε κι αυτό τον κανόνα της νηστείας μου να τηρήσω, καθώς πρέπει".

Για τη σιωπή, που μ’ ερωτάς, πρέπει να ξέρεις ότι αυτή δεν έγκειται μόνο στη σιωπή της γλώσσας, αλλά προπαντός στη σιωπή των λογισμών. Αν δηλαδή σιωπά η γλώσσα σου, οι λογισμοί σου όμως κρίνουν και καταδικάζουν τους άλλους, ε! Τότε αυτό δεν είναι σιωπή! Είναι γραμμένο κάπου: "Μπορεί να ομιλείς όλη την ημέρα, και όμως εσωτερικά να έχεις ευλογημένη σιωπή, επειδή δηλαδή δεν θα λέγεις εκείνα, που δεν αρμόζουν. Και μπορεί να σιωπάς όλη την ημέρα, και όμως να μην τηρείς θεάρεστα τη σιωπή, διότι ο λογισμός σου φλυαρεί και κατακρίνει".

Έλεγε κάποιος: "Αν και πολλές φορές μετάνιωσα, επειδή μίλησα, όμως ποτέ μου δεν μετάνιωσα, επειδή σιώπησα." Και εγώ σε συμβουλεύω να ομιλείς μόνο, όταν πρόκειται να ’πεις κάτι, που είναι καλύτερο της σιωπής!

Όπως υπάρχει η καλή σιωπή, υπάρχει και η κακή. Όπως υπάρχει η καλή ομιλία, υπάρχει και η κακή. Καλή σιωπή είναι η ταπεινή, η εσωτερική, αυτή, που συνοδεύεται με προσευχή, και γεμίζει την ψυχή με χαρά. Κακή σιωπή είναι εκείνη, που την συνοδεύει η δειλία, η εσωτερική κατάκριση, η ολιγοπιστία, η θλίψη, η απόγνωση. Καλή ομιλία είναι εκείνη, που λέγει τα σωστά και αναγκαία. Κακή ομιλία είναι η αργολογία, η ευτραπελία, η κολακεία, η υποκρισία, ο θυμός, η οργή, η αισχρολογία, η κατάκριση, η συκοφαντία και όλα τα παρόμοια. Πρέπει λοιπόν να αποκτήσουμε "νουν Χριστού" (Α’ Κορ. β’ 16), ώστε να μπορούμε να διακρίνουμε πότε θα πρέπει να μιλήσουμε και πότε θα πρέπει να σιωπήσουμε.

Γέροντος Γερμανού Σταυροβουνιώτη

Κυριακή 6 Φεβρουαρίου 2011

Εξομολόγηση: η θεία ψυχανάλυση


Δεν ευθύνεται μονάχα ο άνθρωπος για τα παραπτώματά του. Τα λάθη, οι αμαρτίες και τα πάθη δεν είναι μόνο προσωπικά βιώματα του εξομολογούμενου.

Ο κάθε άνθρωπος έχει πάρει μέσα του και τα βιώματα των γονέων του και ειδικά της μητέρας, δηλαδή το πώς ζούσε η μητέρα, όταν τον κυοφορούσε, αν στενοχωριόταν, τι έκανε, αν κουραζόταν το νευρικό της σύστημα, αν είχε χαρά, αν είχε θλίψη, αν είχε μελαγχολία.

Ε, όλο το νευρικό σύστημα το δικό της επηρέασε το νευρικό σύστημα του εμβρύου της. Οπότε, όταν γεννηθεί το παιδί και μεγαλώσει, παίρνει μέσα του και τα βιώματα της μητέρας του, δηλαδή άλλου ανθρώπου. Δημιουργείται μια κατάσταση στην ψυχή του ανθρώπου εξαιτίας των γονέων του, που την παίρνει μαζί του σ' όλη του τη ζωή, αφήνει ίχνη μέσα του και πολλά πράγματα που συμβαίνουν στη ζωή του είναι απόρροια της καταστάσεως αυτής.

Τα φερσίματά του έχουν άμεση σχέση με την κατάσταση των γονέων του. Μεγαλώνει, μορφώνεται, αλλά δεν διορθώνεται. Εδώ βρίσκεται μεγάλο μέρος από την ευθύνη για την πνευματική κατάσταση του ανθρώπου. Υπάρχει, όμως, ένα μυστικό. Υπάρχει κάποιος τρόπος ν' απαλλαγεί ο άνθρωπος απ' αυτό το κακό. Ο τρόπος αυτός είναι η γενική εξομολόγηση, η οποία γίνεται με τη χάρη του Θεού. Μπορεί, δηλαδή, να σου πει ο πνευματικός: - Πώς θα ήθελα να ήμασταν σ' ένα ήσυχο μέρος, να μην είχα ασχολίες και να μου έλεγες τη ζωή σου απ' την αρχή, από τότε που αισθάνθηκες τον εαυτό σου, όλα τα γεγονότα που θυμάσαι και ποια ήταν η αντιμετώπισή τους από σένα, όχι μόνο τα δυσάρεστα αλλά και τα ευχάριστα, όχι μόνο τις αμαρτίες αλλά και τα καλά. Και τις επιτυχίες και τις αποτυχίες. Όλα. Όλα όσα απαρτίζουν τη ζωή σου.

Πολλές φορές έχω μεταχειριστεί αυτή την γενική εξομολόγηση και είδα θαύματα πάνω σ' αυτό. Την ώρα που τα λες στον εξομολόγο, έρχεται η θεία χάρις και σε απαλλάσσει απ' όλα τα άσχημα βιώματα και τις πληγές και τα ψυχικά τραύματα και τις ενοχές, διότι, την ώρα που τα λες, ο εξομολόγος εύχεται θερμά στον Κύριο για την απαλλαγή σου. 

Είχε έλθει σ' εμένα προ καιρού μια κυρία, που έκανε αυτού του είδους την εξομολόγηση και βρήκε μεγάλη ωφέλεια. Βελτιώθηκε η ψυχολογική της κατάσταση, διότι τήνε βασάνιζε κάτι. Έστειλε, λοιπόν, αυτή μια φίλη της και πήγαμε έξω στο βράχο, στα Καλλίσια. Καθίσαμε και άρχισε κι εκείνη να μου μιλάει. Της λέω: - Να μου πεις ό,τι αισθάνεσαι. Αν σε ρωτήσω εγώ για κάτι, να μου πεις. Αν δεν σε ρωτήσω, να συνεχίσεις να τα λέεις, όπως τα αισθάνεσαι. Όλ' αυτά που μου έλεγε, τα παρακολουθούσα όχι απλώς με προσοχή, αλλά «έβλεπα» μέσα στον ψυχικό της κόσμο την επίδραση της προσευχής.

Την παρακολουθούσα μέσα στην ψυχή της κι «έβλεπα» ότι πήγαινε χάρις μέσα της, όπως τήνε κοίταζα εγώ. Διότι στον πνευματικό υπάρχει χάρις και στον παπά υπάρχει χάρις. Το καταλαβαίνετε; Δηλαδή, ενώ εξομολογείται ο άνθρωπος, ο ιερέας προσεύχεται γι' αυτόν. Συγχρόνως έρχεται η χάρις και τον ελευθερώνει απ' τα ψυχικά τραύματα, που για χρόνια τον βασανίζουν, χωρίς να γνωρίζει την αιτία τους. Ω, αυτά τα πιστεύω πολύ! Στον εξομολόγο μπορείς να μιλήσεις όπως αισθάνεσαι, αλλά δεν είναι αυτό τόσο σημαντικό, όσο είναι το ότι κοιτάζει μέσα στην ψυχή σου προσευχόμενος ο παπάς και βλέπει πώς είσαι και σου μεταδίδει τη χάρη του Θεού. Έχει αποδειχθεί ότι αυτό το κοίταγμα είναι πνευματικές «ακτίνες» που σε ξαλαφρώνουν και σε θεραπεύουν, μη νομίσετε ότι είναι ακτίνες φυσικές.

Είναι αλήθεια αυτά τα πράγματα. Και με τον Χριστό τι έγινε; Έπιασε το χέρι της αιμορροούσης και είπε: «Εγώ γάρ έγνων δύναμιν εξελθούσαν απ' εμού». Θα πεις: «Ναι, μα ήταν Θεός». Ο Χριστός βέβαια ήταν Θεός, αλλά μήπως και οι Απόστολοι δεν κάνανε το ίδιο; Όλοι οι πνευματικοί, οι εξομολόγοι, έχουν αυτήν τη χάρη κι όταν εύχονται, την εκπέμπουν ως αγωγοί. Για παράδειγμα, θέλουμε ν' ανάψουμε εδώ πέρα μια θερμάστρα και βάζουμε ένα καλώδιο, αλλά δεν μπορεί να κάνει επαφή, διότι το καλώδιο δεν είναι στην πρίζα. Αν, όμως, το καλώδιο μπει στην πρίζα, μόλις κάνει την επαφή, έρχεται το ρεύμα μέσω αυτού του αγωγού.

Είναι πνευματικά πράγματα της θρησκείας μας αυτά. Μπορεί να λέμε για καλώδιο, αλλά στην πραγματικότητα αυτή είναι «η θεία ψυχανάλυση».



γέροντας Πορφύριος

Σάββατο 5 Φεβρουαρίου 2011

Ο Λόγος του Θεού σαν φωτιά εξαγνίζει

 ἤδη ὑμεῖς καθαροί ἐστε 
διὰ τὸν λόγον ὃν λελάληκα ὑμῖν.
(Ιω. ιε' 3)

Ο Κύριος δημιούργησε τον κόσμο διά του Λόγου Του· διά του Λόγου Του ανακαίνισε τον κόσμο· διά του Λόγου Του θεράπευσε ασθένειες· διά του Λόγου Του εξέβαλε πονηρά πνεύματα· διά του Λόγου Του γαλήνεψε θύελλες και ανέμους. Διά του αγίου Λόγου Του καθαρίζει μέχρι σήμερα τους ανθρώπους έτσι ώστε, κεκαθαρμένοι, να μπορούν να δώσουν άφθονους καρπούς. Τα κλήματα, όταν κλαδεύονται και καθαρίζονται, είναι δυνατά. Ο Λόγος του Κυρίου είναι δυνατός διότι εκπορεύεται από τον Παντοδύναμο. Τῷ λόγῳ τοῦ Κυρίου οἱ οὐρανοὶ ἐστερεώθησαν (Ψαλμ. λβ' 6). Ο Λόγος του Κυρίου είναι λαμπρός ως ο ήλιος· αλλά, όταν χρειαστεί, είναι διάπυρος ως ο ήλιος και κατακαίει όλα όσα εναντιώνονται στον Κύριο. Ο Λόγος του Κυρίου είναι γλυκύς σαν μέλι· αλλά, όταν χρειαστεί, είναι πικρός σαν φάρμακο. Ο Λόγος του Κυρίου είναι ευπρόσδεκτος, όπως ο φίλος που χτυπάει την πόρτα τότε που περισσότερο τον χρειαζόμαστε· αλλά, όταν χρειαστεί, ο Λόγος του Κυρίου είναι όπως ο κριτής που μας συλλαμβάνει εν αμαρτία και μας κρίνει χωρίς να δέχεται δικαιολογίες. Ο Λόγος του Κυρίου είναι αληθινός, δίκαιος, σοφός και ελεήμων, εξ ου και Παντοδύναμος. Κανένας και τίποτα, στον ουρανό ή στη γη, δεν μπορεί να Του αντιταχθεί. Ο ανθρώπινος λόγος -και αυτός έχει δύναμη, όταν είναι αληθινός, δίκαιος και ελεήμων. Όμως, όπως η ασθένεια μπορεί να εξαντλήσει και ν' αποδυναμώσει σε τέτοιο βαθμό έναν γίγαντα, ώστε αυτός να γίνει πιο ανίσχυρος κι από ένα παιδί, έτσι και τα ψεύδη, η αδικία, η παραφροσύνη και η αναλγησία μπορούν τόσο να αποδυναμώσουν τον λόγο ενός ανθρώπου που να γίνει ένα τίποτα, λήρος: μια αλεπού που φλυαρεί μπροστά στο φεγγάρι. Εκείνος που φείδεται των λόγων, τους σφυρηλατεί με καθαρό ασήμι. Αλλά όποιος ληρωδώς τους σπαταλά, αναμειγνύει το ασήμι με χώμα.

Ο Λόγος Σου, Κύριε, είναι ζωή και αλήθεια. Καθάρισέ μας με τον παντοδύναμο Λόγο Σου, όπως καθάρισες και τους αποστόλους Σου, έτσι ώστε να καρποφορήσουμε και πολλούς καρπούς να δώσουμε και να γίνουμε άξιοι της Βασιλείας Σου.

Ὅτι Σοὶ πρέπει πᾶσα δόξα, τιμὴ καὶ προσκύνησις εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν.


Άγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς, Ο πρόλογος της Αχρίδος: πνευματικό ημερολόγιο, Φεβρουάριος, εκδ. Άθως, σ.14-16.

Παρασκευή 4 Φεβρουαρίου 2011

Απόκτησε εγκράτεια


Τις σωματικές και ψυχικές ηδονές τις ξηραίνει η εγκράτεια μαζί με την υπομονή, και η αγάπη μαζί με τη μακροθυμία

Αν θέλεις να νικήσεις τους εμπαθείς λογισμούς απόκτησε εγκράτεια και αγάπη προς τον πλησίον

Να κυριαρχείς, γενναία στον θυμό και την επιθυμία και γρήγορα θα απαλλαγείς απ’ τους πονηρούς λογισμούς

Ασφάλισε τις αισθήσεις με την ησυχία και κρίνε του λογισμούς που έρχονται στην καρδιά

Με ποια ελπίδα θα συναντήσουμε τον Χριστό, αφού είμαστε δούλοι στις ηδονές;

• Τρία πράγματα είναι που προκαλούν λογισμούς: η αίσθηση, η μνήμη και η κράση του σώματος. Βαρύτεροι λογισμοί είναι εκείνοι που έρχονται από τη μνήμη

Ωφελεί μόνον η πνευματική συνομιλία. Από όλες τις λοιπές, προτιμότερη είναι η ησυχία

Η λύπη γενικά είναι στέρηση ηδονής, είτε θεϊκής είτε κοσμικής

Αξιοκατηγόρητη λύπη φέρνει η αποτυχία στις ηδονές. Εκείνος που περιφρόνησε τις ηδονές, μένει χωρίς λύπη

Όπως λιώνει το κερί μπροστά στη φωτιά, έτσι λιώνουν οι ακάθαρτοι λογισμοί μπροστά στον φόβο του Θεού

Αν θέλεις να γίνεις κυρίαρχος της ψυχής και του σώματος κόβε πρώτα τις αιτίες των παθών

Άρχοντας είναι εκείνος που κυριάρχησε στον εαυτό του και υπέταξε στο λογικό την ψυχή και το σώμα του

Αν θέλεις να σωθείς, απαρνήσου την ηδονή και ανάλαβε εγκράτεια και αγάπη, μαζί με αδιάλειπτη προσευχή

Συγκέντρωσε το νου σου και πρόσεχε τους λογισμούς σου· όσους βρεις εμπαθείς, πολέμησέ τους

Την ηδονή εκτοπίζουν η κακοπάθεια και η λύπη, είτε θεληματική, είτε προερχόμενη από τη θεία πρόνοια

Η αγάπη και η εγκράτεια καθαρίζουν την ψυχή, ενώ η καθαρή προσευχή λαμπρύνει τον νου

Σύζευξε με τις αρετές τις δυνάμεις τις ψυχής και αυτές ελευθερώνονται οπωσδήποτε από τον τυραννικό ζυγό των παθών

Χαλίνωσε τις ορμές της επιθυμίας με την εγκράτεια, και τις ορμές του θυμού με την πνευματική αγάπη

Άθλιος είναι ο άνθρωπος που με τα έργα του προτίμησε το σώμα από την ψυχή και τον κόσμο από τον Θεό

Πρόσεχε τους λογισμούς σου και φεύγε από την κακία, για να μη σκοτιστεί ο νους σου και βλέπει άλλα αντί άλλων

Αν θέλεις να ελευθερωθείς απ’ όλα τα πάθη οπλίσου με εγκράτεια, αγάπη και προσευχή

Όσιος Θαλάσσιος ο Λίβυος
Πηγή: Οδοιπόροι (17/5/2009)

Πέμπτη 3 Φεβρουαρίου 2011

Θα σ' αγαπώ πάντοτε!



-Θυμάμαι ένα πάρα πολύ χαριτωμένο περιστατικό... στην Αμερική το γνώρισα. Ήταν ένα ζευγάρι που ήταν αρραβωνιασμένοι, πραγματικά αγαπούσαν ο ένας τον άλλονε. Και μάλιστα επρόκειτο να γίνει και ιερέας ο νεαρός. Κάποια στιγμή, λοιπόν, συνειδητοποιείται ότι η κοπέλα έχει καρκίνο. Η κοπέλα, λοιπόν, όταν διαπίστωσε όλη την κατάσταση της υγείας της, τότε είπε στο παλληκάρι, «κοίταξε να δεις, θέλω να ξέρεις πως από μένα είσαι ελεύθερος, δεν θέλω να δεσμεύσω τη ζωή σου, ξέρω ότι θέλεις να γίνεις κληρικός και επέλεξες τον δρόμο να γίνεις έγγαμος ιερέας, δεν θέλω λοιπόν αύριο να μείνεις έτσι.» Και η απάντηση του παλληκαριού ήτανε: «Κοίταξε», της είπε, «εγώ σ' αγαπώ και θα σ' αγαπώ πάντοτε. Θα παντρευτούμε και απ' εκεί και πέρα ό,τι πει ο Θεός. Αν ο Θεός κρίνει, αν θελήσει να σε πάρει από κοντά μου νωρίς, ευλογημένο το όνομά Του! Αυτό, όμως, δεν θα σβήσει την αγάπη που έχω για σένα, ούτε θα με κάνει ν' αλλάξω γνώμη, ούτε ν' αλλάξω πρόσωπο!»

Ε, αυτό είναι πραγματικά αυτό που λέμε Αγάπη, Έρωτας ουσιαστικός. Γιατί; Γιατί ούτε ο θάνατος μπορεί να καταργήσει την Αγάπη.

-Ταύτισις! Έσονται οι δύο εις σάρκαν μίαν. Το σύναιμο και το σύψυχο.

-Δεν καταργεί την Αγάπη ο θάνατος. Και εγώ καταλαβαίνω κάτι, ότι οι άνθρωποι που είναι πραγματικά ανέραστοι άνθρωποι δεν καταλαβαίνουν αυτήν τη γλώσσα, γιατί, γιατί δεν ερωτεύτηκαν ποτέ! Και θα τολμούσα να πω και κάτι άλλο: αυτός είναι ο λόγος που πολλοί σήμερα άνθρωποι, δεν καταλαβαίνουν τη μοναχική ζωή. Δεν καταλαβαίνουν γιατί είναι ανέραστοι άνθρωποι! Η μοναχική οδός είναι μια ερωτική οδός.

-Θείος έρωτας...

-Ακριβώς! Είναι ο άνθρωπος που ο έρωτάς του για τον Θεό νίκησε τον έρωτα των ανθρώπων. Είναι υπέρβαση! Όλοι κάνουμε την υπέρβαση, δηλαδή, όταν κάποιος άνθρωπος ερωτεύεται μια κοπέλα δεν σημαίνει ότι μισεί τις άλλες κοπέλες!

-Είναι υπέρβαση του εαυτού μας...

-Άρα κι εδώ, τι νικάει τις άλλες αγάπες; Η αγάπη για ένα πρόσωπο. Αλλά όλ' αυτά προϋποθέτουν αυτό το βασικό που είπαμε και ενώ το θεωρούμε αυτονόητο δεν υπάρχει σήμερα. Σήμερα οι άνθρωποι είναι ανέραστοι. Οι άνθρωποι δεν μπορούν να ερωτευτούν, δεν έχουν μάθει να ερωτεύονται, γιατί δεν έχουν ασκηθεί στο να υπερβαίνουν τον εγωισμό τους.


Άλλα ενδιαφέροντα σημεία από την εκπομπή:
  • Η αγωγή της αγάπης ξεκινά από πολύ νωρίς, από την παιδική ηλικία.
  • Ο εγωισμός των γονέων στη συζυγία των παιδιών.
  • Η παιδαγωγία της Εκκλησίας ως παιδαγωγία αγάπης.
  • Πραγματική και αρρωστημένη αγάπη.
  • Αγάπη ως ελευθερία.
  • Η φυσικότητα του έρωτα: από την αφύπνιση στην ωριμότητα.
  • Σεξουαλικότητα ως χάρισμα του Θεού.
  • Έρωτας είναι δόσιμο, καύσιμο καρδίας.
  • Αιτία που οι άνθρωποι χωρίζουν: όχι η ανυπαρξία πολλών ερωτικών σχέσεων, αλλά η ανυπαρξία αγάπης.
  • Πρόσωπο αγάπης Vs Αντικείμενο απρόσωπης χρήσης.
  • Η αποκαλούμενη σημερινή «πραγματικότητα» είναι πραγματικότητα φθοράς.
  • Το χαμένο χαμόγελο του παιδιού λόγω της έλλειψης αγάπης ανάμεσα στους γονείς τους.
  • Αγάπη = υπέρβαση του εαυτού μας.
  • Η ευθύνη των μεγαλυτέρων στη δοθείσα αγωγή στους νέους.
  • Η ποιότητα των «ερωτικών» σκηνών της τηλεόρασης.
  • Η απουσία της αγάπης συνειδητοποιείται στην υπεύθυνη, καθημερινή σχέση του γάμου.
  • Οι δύο ειδών «ηθικές»: για τα αγόρια και για τα κορίτσια!
  • Το πραγματικό ήθος διαφέρει από τον ψεύτικο ηθικισμό.
  • Όταν λέω αγαπώ σημαίνει σέβομαι και εκτιμώ.
  • Οι γονείς να μην αποφασίζουν από μόνοι τους, αλλά να βοηθούν στη σωστή απόφαση του παιδιού.
  • Αν ζητάμε μόνο να πάρουμε από τον άλλο, θα ξοδευτούμε πολύ γρήγορα!
  • Ο γάμος είναι σταυρός.
  • Ο Θεός δέχτηκε τον σταυρό γιατί αγαπούσε τον άνθρωπο έως θανάτου!
  • Έρωτας, σεξ και αγάπη: αλληλοπεριχωρούμενα στον γάμο αλλά είναι και διακριτά πράγματα.
  • Πίσω από τα φτειασίδια: Σοβαροφανείς άνθρωποι σαν κύμβαλα αλαλάζοντα!
  • Κρίση στις σχέσεις των ανθρώπων: συνήθως προϋπάρχει και βγαίνει στην επιφάνεια μετά. 
  • Το να αγαπάς δεν είναι μια στατική κατάσταση, είναι να υπερβαίνεις συνεχώς τον εαυτό σου!
  • Η Αγάπη η αληθινή είναι καρπός του Αγίου Πνεύματος.
  • Η όλη ζωή της Εκκλησίας είναι μια ζωή άσκησης στην Αγάπη και στον αληθινο Έρωτα που ξεκινάει από το πρόσωπο του Χριστού και φτάνει στο πρόσωπο που μου χάρισε ο Θεός για να είναι ο στέφανος και η δόξα μου!


Για να κατεβάσετε ολόκληρη την εκπομπή πατήστε τον εξής σύνδεσμο:


π. Παύλος Ιωάννου, νυν Μητροπολίτης Σισανίου κ. Σιατίστης (τότε ηγούμενος της Ι.Μ. Αγ. Γεωργίου Αρμά Χαλκίδας Εύβοιας)
Πηγή: εκπομπή Άρωμα Ορθοδοξίας του θεολόγου Πέτρου Πρωτοπαπά, Ρ/Σ «Ο Λόγος»

Τετάρτη 2 Φεβρουαρίου 2011

Είσαι πραγματικά ελεύθερος;


Δεν υπάρχει ελεύθερος άνθρωπος κανένας, παρά μόνο αυτός που ζει κοντά στον Χριστό. Αυτός είναι υπεράνω κάθε συμφοράς. Αν ο ίδιος δεν θέλει να αδικήσει τον εαυτό του, οι άλλοι ποτέ δεν έχουν τη δύναμη να τον βλάψουν, μένει απρόσβλητος. Δεν τον βασανίζουν τα οικονομικά προβλήματα. Γιατί ξέρει πως «τίποτα δεν φέραμε στον κόσμο αυτό. Κι είναι φανερό ότι ούτε και να πάρουμε κάτι μαζί μας φεύγοντας θα μπορέσουμε». Δεν τον τρώει η επιθυμία για δόξες και τιμές. Γιατί έμαθε πως «το δικό μας πολίτευμα είναι στον ουρανό». Δεν τον στενοχωρεί να τον βρίσουν ούτε τον εξοργίζει αν τον χτυπήσουν. Για τον χριστιανό υπάρχει μια και μόνη συμφορά: να μην κάνει το θέλημα του Θεού. Άλλο τίποτα δεν θεωρεί συμφορά, ούτε την απώλεια των χρημάτων, ούτε την εξορία, ούτε τους μεγαλύτερους κινδύνους. Κι αυτό που όλοι το τρέμουν, το να φύγει από αυτόν τον κόσμο και να πάει στον άλλο, εκείνος το θεωρεί πιο ευχάριστο απ’ τη ζωή.

Ο χριστιανός είναι σαν τον άνθρωπο που ανέβηκε σε ψηλό βράχο της θάλασσας και παρατηρεί όσους είναι μες το νερό και προσπαθούν να σωθούν σ’ ένα ναυάγιο. Βλέπει άλλους να σκεπάζονται από τα κύματα, άλλους να πέφτουν σε υφάλους, άλλους να τους παγιδεύει το ρεύμα και να τους πηγαίνει όπου αυτό θέλει. Βλέπει άλλους να χάνονται μες τον βυθό, κι άλλους, στην επιφάνεια, πάνω σε μια σανίδα ή ένα κομμάτι του πλοίου, να κάνουν τα χέρια τους βάρκα και πηδάλιο. Και βλέπει άλλους να επιπλέουν νεκροί. Σαν κι αυτόν που βρίσκεται στον ψηλό βράχο, έτσι κι ο άνθρωπος που στρατεύτηκε με τον Χριστό βγαίνει μέσα από την ταραχή του βίου και των κυμάτων και κάθεται σε τόπο ασφαλή και υψηλό. Γιατί τι είναι πιο ασφαλές και τι πιο υψηλό από το να έχει κανείς μια μόνη φροντίδα: πώς ν αρέσει στον Θεό;

Ιωάννης Χρυσόστομος

«Ο βαθμός της ελευθερίας μας είναι ανάλογος του βαθμού της ενώσεώς μας με τον Θεό».

Μητρ. Γερμανός Παρασκευόπουλος

στο: Κονδύλη Ελένη, Μικρή Φιλοκαλία της καρδιάς, εκδ. Ακρίτας, σ. 68-70

Τρίτη 1 Φεβρουαρίου 2011

Τα παιδιά θέλουν άγιους γονείς, αγάπη και ελευθερία


Να βλέπομε τον Θεό στο πρόσωπο των παιδιών και να δώσομε την αγάπη του Θεού στα παιδιά. Να μάθουν και τα παιδιά να προσεύχονται. Για να προσεύχονται τα παιδιά, πρέπει να έχουν αίμα προσευχομένων γονέων. Εδώ πέφτουν έξω μερικοί και λένε: «Εφόσον οι γονείς προσεύχονται, είναι ευσεβείς, μελετούν την Αγία Γραφή και τα παιδιά τα ανάθρεψαν ''εν παιδεία και νουθεσία Κυρίου'', επόμενο είναι να γίνουν καλά παιδιά». Ορίστε, όμως, που βλέπομε αντίθετα αποτελέσματα λόγω της καταπιέσεως.

Δεν είναι αρκετό να είναι οι γονείς ευσεβείς. Πρέπει να μην καταπιέζουν τα παιδιά, για να τα κάνουν καλά με τη βία. Είναι δυνατό να διώξομε τα παιδιά απ' τον Χριστό, όταν ακολουθούμε τα της θρησκείας με εγωισμό. Τα παιδιά δεν θέλουν καταπίεση. Μην τα εξαναγκάζετε να σας ακολουθήσουν στην εκκλησία. Μπορείτε να πείτε: «Όποιος θέλει, μπορεί να έλθει τώρα μαζί μου ή αργότερα». Αφήστε να μιλήσει στις ψυχές τους ο Θεός. Η αιτία που μερικών ευσεβών γονέων τα παιδιά, όταν μεγαλώσουν, γίνονται ατίθασα κι αφήνουν και την Εκκλησία κι όλα και τρέχουν αλλού να ικανοποιηθούν είναι αυτή η καταπίεση που τους ασκούν οι «καλοί» γονείς. Οι τάχα «ευσεβείς» γονείς, που είχαν τη φροντίδα να κάνουν τα παιδιά τους «καλούς χριστιανούς», μ' αυτή την αγάπη τους, την ανθρώπινη, τα καταπίεσαν κι έγινε το αντίθετο. Πιέζονται, δηλαδή, όταν είναι μικρά τα παιδιά κι όταν γίνουν δεκάξι χρονώ, δεκαεφτά ή δεκαοχτώ, φθάνουν στο αντίθετο αποτέλεσμα. Αρχίζουν από αντίδραση να πηγαίνουν με παλιοπαρέες και να λένε παλιόλογα.

Ενώ, όταν αναπτύσσονται μέσα στην ελευθερία, βλέποντας συγχρόνως το καλό παράδειγμα των μεγάλων, χαιρόμαστε να τα βλέπομε. Αυτό είναι το μυστικό, να είσαι καλός, να είσαι άγιος, για να εμπνέεις, να ακτινοβολείς. Η ζωή των παιδιών φαίνεται να επηρεάζεται απ' την ακτινοβολία των γονέων. Επιμένουν οι γονείς: «Άντε να εξομολογηθείς, άντε να μεταλάβεις, άντε να κάνεις εκείνο....». Τίποτα δεν γίνεται. Ενώ βλέπει εσένανε; Αυτό που ζεις, αυτό και να ακτινοβολείς. Ακτινοβολεί ο Χριστός μέσα σου; Αυτό πηγαίνει στο παιδί σου. Εκεί βρίσκεται το μυστικό. Κι αν γίνει αυτό, όταν το παιδί είναι μικρό στην ηλικία, δεν θα χρειασθεί να κοπιάσει πολύ, όταν μεγαλώσει. Πάνω σ' αυτό το θέμα ακριβώς ο σοφός Σολομών χρησιμοποιεί μια ωραιότατη εικόνα, τονίζοντας τη σημασία που έχει το καλό ξεκίνημα, η καλή αρχή, το καλό θεμέλιο. Λέγει σ' ένα σημείο: «Ο ορθρίσας προς αυτήν (την σοφίαν) ου κοπιάσει· πάρεδρον γαρ ευρήσει των πυλών αυτού». Ο «όρθρος προς αυτήν» είναι η πιο νεαρά ηλικία απασχόλησις με αυτή, τη σοφία. Σοφία είναι ο Χριστός. Η λέξη «πάρεδρος» σημαίνει «βρίσκεται πλησίον».

Όταν οι γονείς είναι άγιοι και το μεταδώσουν αυτό στο παιδί και του δώσουν αγωγή εν Κυρίω, τότε το παιδί, ό,τι επιδράσεις κακές κι αν έχει απ' το περιβάλλον του, δεν επηρεάζεται, διότι έξω απ' την πόρτα του θα βρίσκεται η Σοφία, ο Χριστός. Δεν θα κοπιάσει, για να την αποκτήσει. Φαίνεται πολύ δύσκολο να γίνεις καλός, αλλά στην πραγματικότητα είναι πολύ εύκολο, όταν από μικρός ξεκινήσεις με καλά βιώματα. Μεγαλώνοντας δεν χρειάζεται κόπος, το έχεις μέσα σου το καλό, το ζεις. Δεν κοπιάζεις, το έχεις ζήσει, είναι περιουσία σου, που τη διατηρείς, αν προσέξεις, σε όλη σου τη ζωή.


γ. Πορφύριος
Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...